Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Η λέξη «καμπριολέ», από το γαλλικό «cabriolet», έχει πλέον ενταχθεί στα λεξικά μας για το επιβατικό αυτοκίνητο που είναι ανοιχτό από πάνω ή έχει συρόμενη οροφή. Πολλοί χρησιμοποιούν και το συντετμημένο «κάμπριο» για το ξεσκέπαστο αυτοκίνητο, αλλά και η νεολαία ως κοροιδευτικό προσωνύμιο για τους καραφλούς! Παραμένει ωστόσο, εν πολλοίς, άγνωστο ότι η λέξη αυτή βρίσκεται στα χείλη του λαού μας από τα τέλη του 19oυ αιώνα, και μάλιστα συνδεδεμένη με τη βασιλική οικογένεια και τους μεγαλοαστούς, δηλαδή όλους όσοι διέθεταν τον ανοικτό τύπο άμαξας που ονομαζόταν καμπριολέ! Διότι περί συγκεκριμένου τύπου αμάξης επρόκειτο και μάλιστα ιδιαιτέρως αγαπητού στη βασίλισσα Όλγα, η οποία την προτιμούσε, όταν άνοιγε ο καιρός, για τις βόλτες της.
Καμπριολέ 19ου αιώνα.
Ήταν ένα ελαφρύ ιππήλατο όχημα με δύο τροχούς και μόνον ένα άλογο. Διέθετε πτυσσόμενη κουκούλα, η οποία μπορούσε να προφυλάξει τους δύο επιβάτες του, ένας από τους οποίους ήταν και ο οδηγός. Ήταν σχέδιο που είχε αναπτυχθεί στη Γαλλία τον 18ο αιώνα για να αντικαταστήσει τα παλαιότερα βαριά οχήματα. Βεβαίως οι ελληνικές εφημερίδες δεν έχαναν την ευκαιρία, τον Απρίλιο του 1889, να περιγράψουν πώς «η βασίλισσα μετά της πριγκιπίσης Αλεξάνδρας εξήλθον εφ’ αμάξης, μικράς ωραίας καμπριολέ, εις περίπατον προς το Παλαιόν Φάληρον ην οχούσης λίαν επιδεξίως της Αλεξάνδρας». Πρόκειται για την άτυχη Αλεξάνδρα που πέθανε σε νεαρή ηλικία. Το γεγονός ότι οι γυναίκες της βασιλικής οικογένειας μετακινούνταν με μόνιππο όχημα ήταν ένα από τα προνόμιά τους, τα οποία θαύμαζε η κοινωνία.
Διότι τα μόνιππα οχήματα για το ευρύ κοινό εμφανίστηκαν στους δρόμους των Αθηνών περίπου στις αρχές του 20ού αιώνα. Έως τότε σε χρήση βρίσκονταν τα λαντό που εισάγονταν από την Ιταλία ή κατασκευάζονταν στην Ελλάδα. Τα δημόσιας χρήσης μόνιππα διευκόλυναν πολύ τις μετακινήσεις, διότι οι ενδιαφερόμενοι τα έβρισκαν εύκολα. Ήταν βεβαίως ανοιχτά και οι επιβάτες εκτεθειμένοι στις καιρικές συνθήκες. Όπως έγραφε κάποτε ο Θ. Βελλιανίτης «τα τρία τέταρτα των Αθηναίων κατά τον χειμώνα εκτίθενται εις τους κινδύνους των νοσημάτων τα οποία προκαλεί η ψύξις και αφορμήν έχουσι την χρήσιν των μονίππων».
Βασιλιάς Γεώργιος Α´.
Πάντως, τα μόνιππα οχήματα κυριαρχούσαν στις μετακινήσεις των Αθηναίων μέχρι πριν από έναν αιώνα περίπου, όταν πλέον τα μεγάλα και ευρύχωρα λαντό ήταν πλέον σπάνια και οι κομψές βιτόριες δημόσιας χρήσης στάθμευαν μόνον στην Ομόνοια και δεν ήταν πρόχειρες για όλους. Εξάλλου, οι βιτώριες θεωρούνταν άμαξες πολυτελείας και χρήσιμες περισσότερο για περίπατους και επισκέψεις από τις κυρίες, όταν ο καιρός ήταν καλός και ο ουρανός ανέφελος. Οπότε το μόνιππο απέμενε ως καθαυτό μέσο μεταφοράς των κατοίκων της πρωτεύουσας.
Την απριλιάτικη ημέρα του 1889, στην οποία αναφέρεται η είδηση για την έξοδο της βασίλισσας και της κόρης της, είχε βγει για βόλτα στον Πειραιά και ο βασιλιάς Γεώργιος Α´, συνοδευόμενος από τον υπασπιστή του Χατζηπέτρου. Ήταν ντυμένος με πολιτική περιβολή και πήγε πεζός στον βραχίονα που ήταν στο πλάι του λιμένα των Αλών. Μπήκε σε μια ιδιωτική λέμβο, που τυχαία βρισκόταν στο σημείο και ζήτησε από τον γέροντα Υδραίο κάτοχό της να τους μεταφέρει στην αντιπέρα όχθη. Ο βαρκάρης, ο οποίος δεν γνώριζε ποιον φιλοξενούσε η βαρκούλα του, ανταποκρίθηκε κι ανέλαβε να μεταφέρει τους δύο άνδρες. Όταν πέρασαν στην απέναντι προκυμαία, ο βασιλιάς κατέβηκε σαν κύριος χωρίς να πληρώσει. Τότε ο γερο-βαρκάρης άρχισε τις φωνές. «Κύριε του λόγου σου δεν θα με πληρώσεις;» Και συνέχισε με τη βροντώδη φωνή του μέχρι που γύρισε ο Χατζηπέτρος και του έδωσε ένα αργυρό νόμισμα.
