Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Ο ναΐσκος των Ταξιαρχών του Αμαλιείου Ορφανοτροφείου (δεκαετία 1920). Φωτογραφία Π. Πουλίδη.
Δεν θα μπορούσαν, βεβαίως, να φανταστούν ο Όθων και η Αμαλία τι θα γινόταν στις ημέρες μας το εκκλησάκι των ορφανών κοριτσιών της οδού Στησιχόρου. Ήταν Δεκέμβριος του 1859, όταν το βασιλικό ζευγάρι επισκεπτόταν το άρτι ανεγερθέν, με δωρεές φιλάνθρωπων, κτίριο του Αμαλίειου Ορφανοτροφείου, το οποίο είχε θέσει υπό την προστασία της η βασίλισσα Αμαλία.
Στην είσοδο τους περίμεναν η πριγκίπισσα Μαρία Υψηλάντη (1809-1862), πρόεδρος του Ιδρύματος, οι γυναίκες που αποτελούσαν το διοικητικό συμβούλιο και τα 61 φιλοξενούμενα ορφανά. Στο τέλος της επίσκεψης πήγαν και στο εκκλησάκι του Ιδρύματος που ήταν αφιερωμένο στο όνομα του Ταξιάρχη Μιχαήλ και το οποίο είχε εγκαινιαστεί λίγες ημέρες νωρίτερα από τον Μητροπολίτη Αθηνών.
Μέχρι σήμερα εικάζεται και γράφεται πως ο ναΐσκος τιμήθηκε στο όνομα των Ταξιαρχών ύστερα από επιθυμία της προέδρου του Αμαλίειου Μαρίας Υψηλάντη, διότι την ημέρα της γιορτής τους παντρεύτηκε τον Γεώργιο Υψηλάντη. Την ίδια ημερομηνία παντρεύτηκε ο Γρηγόριος Υψηλάντης την Χαρίκλεια Σκαναβή[1].
Πρόκειται, όμως, για ανυπόστατη εικασία, διότι στην πραγματικότητα ο ναός ανεγέρθηκε με τις 70.000 δραχμές τις οποίες προσέφερε η Ελένη Τοσίτσα στη μνήμη του συζύγου της, του μεγάλου ευεργέτη Μιχαήλ Τοσίτσα. Γι’ αυτό και αφιερώθηκε στον Ταξιάρχη Μιχαήλ.
Το γεγονός κοινολογήθηκε, φυσικά, και δημοσιοποιήθηκε όταν ο βασιλιάς Όθων επισκέφτηκε το Αμαλίειο Ορφανοτροφείο και εκφράστηκαν οι δέουσες ευχαριστίες προς την δωρήτρια. Ωστόσο, η σπουδαία Ελληνίδα Μαρία Υψηλάντη, γόνος της οικογένειας Μουρούζη, συνδέθηκε άρρηκτα με τον ναΐσκο, αφού φρόντισε εκεί να εναποθέσει καλά φυλαγμένες τις καρδιές των ανδραδέλφων της Υψηλάντηδων, του εθνεγέρτη Αλεξάνδρου και του μαχητή Δημητρίου.
Εν πάση περιπτώσει στον ναΐσκο, ο οποίος βρισκόταν εντός του περιβόλου του Αμαλιείου Ορφανοτροφείου, εκκλησιάζονταν τα ορφανά κορίτσια, προφυλαγμένα από τα βλέμματα του υπόλοιπου κόσμου, επί έναν περίπου αιώνα. Σώζονται συγκινητικά στιγμιότυπα από την ζωή των παιδιών στο Αμαλιείο, το οποίο λειτουργούσε υποδειγματικά. Μία νέα δραστηριότητα όμως, θα κάνει τον ναΐσκο να πρωταγωνιστήσει στην κοινωνική και θρησκευτική ζωή του τόπου περισσότερα από ογδόντα χρόνια.
Όταν πλέον αυξάνονταν τα ζευγάρια που τελούσαν το μυστήριο του γάμου, συνήθως σε μικρές ρομαντικές εκκλησίες, τότε οι εύποροι σταμάτησαν να παντρεύονται στον Άγιο Σώστη και τα άλλα περιφερειακά εκκλησάκια και διάλεξαν τους Ταξιάρχες της οδού Στησιχόρου για τους γάμους τους.
Ήταν στις αρχές της δεκαετίας 1930 όταν τα πάντα είχαν πλέον αλλάξει. Το Κολωνάκι και οι γύρω γειτονιές, ιδιαιτέρως δε η οδός Ηρώδου του Αττικού, είχαν μετατραπεί σε σύμβολα του αστικού κόσμου και σηματοδοτούσαν την πρόοδο και την ανάπτυξη, χαρακτηριστικά τα οποία αποτυπώνονταν και στον οικοδομικό πλούτο της περιοχής.
Διάσημοι γάμοι της δεκαετίας του ’30
Δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια πότε ακριβώς έγινε η αρχή, αλλά το 1932 παντρεύονται εκεί ο Στέφανος Στεφάνου με την Αθηναία αρχοντοπούλα Λίζα Καλλέργη. Υπήρξε τότε το κοσμικό γεγονός της χρονιάς. Το 1936 στους μικρούς Ταξιάρχες παντρεύτηκαν, επίσης, ο συνταγματάρχης και υπασπιστής του βασιλιά Χ. Καράσσος με την Αναστασία Γαληνού. Το γεγονός ότι κουμπάρος ήταν ο βασιλιάς και πως παραβρέθηκε πλήθος επωνύμων της εποχής, έριξε τα φώτα της δημοσιότητας πάνω στον μικρό ναό.
Τον Ιούνιο του 1940 πραγματοποιήθηκε ένας γάμος, του Σπύρου Κ. Μαλάμου με την Κίττη Κ. Μπόταση, του οποίου η πολυτέλεια και η οργάνωση συζητιόντουσαν ακόμη και τα μεταπολεμικά χρόνια στην αθηναϊκή κοινωνία. Τέλος, την παραμονή του πολέμου, στις 27 Οκτωβρίου 1940 εκεί τελέστηκε γάμος με κουμπάρο τον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά[2]! Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι το εκκλησάκι, το οποίο απόμεινε στην περιοχή όταν κατεδαφίστηκε το κτίριο του Αμαλίειου, στα τέλη της δεκαετίας 1950, συνεχίζει ακόμη και στις ημέρες μας να φιλοξενεί γάμους διασήμων και να προσελκύει τα φώτα της δημοσιότητας.
Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα «Δημοκρατία» 4 Σεπτεμβρίου 2014
