Μάρω Βουγιούκα – Βασίλης Μεγαρίδης
Ο Δήμος Παπάγου-Χολαργού προέκυψε το 2010 από την συνένωση των προϋφιστάμενων δήμων (σήμερα Ενοτήτων) Παπάγου (Α) και Χολαργού (Β). Με έδρα τον Χολαργό έχει έκταση 8,63 τ.χμ. και πληθυσμό 44.539 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011.
Α. ΠΑΠΑΓΟΥ
Η περιοχή Παπάγου βρίσκεται στα βορειοανατολικά του Κέντρου της Αθήνας, ανάμεσα στους Δήμους Αθηναίων, Χολαργού, Ζωγράφου και το βουνό Υμηττός, στις υπώρειες του οποίου εκτείνεται. Πήρε το όνομα αυτό προς τιμήν του Στρατάρχη Αλεξάνδρου Παπάγου, αρχιστρατήγου των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο 1940-41 και στον Εμφύλιο 1946-49, και πρωθυπουργού της Ελλάδας το 1952-55, ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στη δημιουργία του οικισμού.
Ο χώρος στον οποίο εκτείνεται είχε περιέλθει στην ιδιοκτησία του Αυτόνομου Οικοδομικού Οργανισμού Αξιωματικών (Α.Ο.Ο.Α.), ο οποίος προχώρησε στην κατάτμηση σε οικόπεδα και διανομή τους στους δικαιούχους εν ενεργεία και απόστρατους αξιωματικούς. Οι πρώτες κατοικίες άρχισαν να κτίζονται το 1952 και η οικοδόμηση προχώρησε με ταχύ ρυθμό μετά το 1956, όταν διαμορφώθηκε το οδικό δίκτυο.
Ο νέος οικισμός ανήκε αρχικά στο Δήμο Χολαργού, αλλά το 1965 αποσπάστηκε από αυτόν ως ανεξάρτητη Κοινότητα Παπάγου και το 1982 έγινε Δήμος. Οι κάτοικοί του έφθασαν τις 9.000 περίπου το 1971 και ξεπέρασαν τις 12.500 το 1981. Ο οικισμός Παπάγου αναπτύχθηκε γρήγορα σε ένα από τα ωραιότερα προάστεια της Αθήνας, με χαμηλή δόμηση, άρτιο οδικό δίκτυο και πολύ πράσινο (πάρκα, άλση κλπ.).
Η περιοχή Παπάγου έχει 103 οδούς και 16 πλατείες. Κύριες οδικές αρτηρίες του είναι οι Λεωφόροι Κύπρου και Στρατάρχου Αλεξ. Παπάγου, οι οδοί Εθνικής Αμύνης, Αργυροκάστρου, Πίνδου κ.ά. Στον οικισμό υπάρχουν πολλές οδοί με ονόματα πεσόντων αξιωματικών καθώς και ονόματα που σχετίζονται με τη σύγχρονη στρατιωτική και πολεμική ιστορία. Αξιοσημείωτο είναι το μεγάλο Άλσος Παπάγου με το υπαίθριο θέατρο Παπάγου μέσα σ’ αυτό και τον παρακείμενο Ναό της Αγίας Σκέπης.
Β. ΧΟΛΑΡΓΟΣ
Ο Χολαργός βρίσκεται στα ΒΑ του κέντρου της Αθήνας, στις ΒΔ υπώρειες του Υμηττού, σε υψόμετρο 210-230, και περιβάλλεται από τις περιοχές Παπάγου, Αγίας Παρασκευής, Νέου Ψυχικού και Χαλανδρίου. Το όνομά του το πήρε από τον αρχαίο αττικό δήμο Χολαργού της Ακαμαντίδος φυλής (πατρίδα του μεγάλου πολιτικού του 5ου αιώνα π.Χ. Περικλέους), τον οποίο ορισμένοι ερευνητές, ιδίως κατά τον 19ο αιώνα, τοποθετούσαν στην περιοχή του σημερινού Χολαργού. Οι νεότεροι ερευνητές τοποθετούν τον αρχαίο Χολαργό στη σημερινή περιοχή Ιλίου, πρώην Νέων Λιοσίων, και Καματερού ή στην περιοχή Σεπολίων – Περιστερίου, ενώ στην περιοχή του σημερινού Χολαργού, και του Χαλανδρίου, τοποθετείται ο αρχαίος δήμος Φλύας.
Η περιοχή του σημερινού Χολαργού ήταν μέχρι την τρίτη δεκαετία του 20ου αιώνα έρημη και ακατοίκητη. Το 1927 ο βιομήχανος Γεωργ. Βεντούρης, ο πολιτικός μηχανικός Παναγιώτης Βουτσινάς και άλλοι, ιδρυτές της «Ανωνύμου Εταιρίας Αγροπόλεων», αγόρασαν την έκταση αυτή και το 1928-29 προχώρησαν σε κατάτμηση σε οικόπεδα και κτίσιμο κατοικιών, κυρίως με χρηματοδότητη των δύο παραπάνω ιδρυτών. Το ξηρό υγιεινό κλίμα και οι φυσικές καλλονές της περιοχής προσήλκυσαν πολλούς οικιστές και η έκταση άρχισε να πυκνοκατοικείται. Το 1933 ο οικισμός αποσπάστηκε από το Δήμο Χαλανδρίου, στον οποίο ανήκε αρχικά και αποτέλεσε την ανεξάρτητη Κοινότητα Χολαργού η οποία το 1963 έγινε Δήμος.
Η αύξηση του πληθυσμού ήταν ραγδαία, και οι 2.800 κάτοικοι του 1951 έγιναν 13.600 το 1961, για να φθάσουν τους 34.000 το 1991. Το προάστειο απλώθηκε και οικιστικά, καλύπτοντας όλο το χώρο ανάμεσα στις περιοχές Παπάγου και Αγίας Παρασκευής. Απόκτησε ισχυρή εμπορική αλλά και πολιτιστική δομή, διατηρώντας ταυτόχρονα, σε πολλές περιοχές του, τον χαρακτήρα του ως θερέτρου.
Ο Χολαργός έχει 110 οδούς και 8 πλατείες που κατανέμονται στον αρχικό οικισμό και στον Άνω Χολαργό δηλαδή την προέκτασή του προς Παπάγου. Από τις κυριότερες αρτηρίες του Χολαργού είναι η οδός Περικλέους, με την προτομή του μεγάλου πολιτικού στη συμβολή της με τη Λεωφόρο Μεσογείων. Επίσης ο άξονας 17ης Νοεμβρίου 1973 – Δοϊράνης – (Γρεβενών).
Στο Χολαργό βρίσκεται το Κέντρο Προστασίας Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες, δύο όμως άλλα καθιδρύματα που φέρουν το χαρακτηρισμό «Χολαργού», δηλ. το Νομισματοκοπείο «Χολαργού» της Τραπέζης της Ελλάδος και η Υπηρεσία Συγκοινωνιών «Χολαργού» βρίσκονται στην πραγματικότητα σε άλλες περιοχές και συγκεκριμένα στο Χαλάνδρι το πρώτο και στου Παπάγου η δεύτερη.
