Μάρω Βουγιούκα – Βασίλης Μεγαρίδης
Ο Δήμος Ηλιούπολης βρίσκεται στα ΝΑ της Αθήνας, εκτεινόμενος ανάμεσα στη λεωφόρο Βουλιαγμένης και τους πρόποδες του Υμηττού σε υψόμετρο 150, και περιβάλλεται από τον Άγιο Δημήτριο, τη Δάφνη, τον Βύρωνα, τον Υμηττό, την Αργυρούπολη και τον Άλιμο. Το όνομα δόθηκε από τους ιδρυτές του προαστείου και σημαίνει «Πόλη του ήλιου», με αναφορά στο υγιεινό κλίμα της περιοχής, την ηλιοφάνεια κλπ.
Άρχισε να κτίζεται στη δεκαετία του 1920 σε περιοχή βοσκοτόπων (τοποθεσία Καρράς), η οποία ανήκε στην οικογένεια κτηματιών Νάστου. Ο Κ. Νάστος συνεταιρίστηκε με την «Εταιρία Αστικών και Αγροτικών Συνοικισμών Δρανδάκης – Πάγκαλος και Σια», η οποία προχώρησε στην κατάτμηση σε οικόπεδα και στην οικοδόμηση και πώληση κατοικιών (από το 1926· το σχέδιο πόλεως του αρχιτέκτονα πολεοδόμου Αρ. Βάλβη εγκρίθηκε το 1925) σε συνδυασμό με έντονη διαφημιστική εκστρατεία.
Ο οικισμός αναπτύχθηκε γρήγορα: το 1928 είχε ήδη 570 κατοίκους και τον ίδιο χρόνο αποσπάστηκε από την Κοινότητα Αγίου Δημητρίου (Μπραχαμίου), στην οποία ανήκε μέχρι τότε, και έγινε η ανεξάρτητη Κοινότητα Ηλιουπόλεως. Το προάστειο γρήγορα επεκτάθηκε προς κάθε κατεύθυνση, ενώ παράλληλα αυξανόταν και ο πληθυσμός του (8.000 κάτοικοι το 1951, περίπου 70.000 κάτοικοι το 1981). Το 1963 η Κοινότητα Ηλιουπόλεως, έχοντας ήδη 28.000 κατοίκους, προήχθη σε Δήμο. Το προάστειο, που διατηρεί αρκετές περιοχές πρασίνου, έχει και ανεπτυγμένη οικονομική και κοινωνική ζωή.
Ο Δήμος Ηλιούπολης έχει 528 οδούς και 23 πλατείες, που κατανέμονται στις περιοχές – συνοικίες Κάτω Ηλιούπολη, Χαραυγή, Αστυνομικά (ή Πανόραμα), Άνω Ηλιούπολη, Αγία Μαρίνα, Άγιος Κωνσταντίνος, Λόφος Γερμανού. Χαρακτηριστικές είναι οι μεγάλες και ευρείες λεωφόροι, που διασχίζουν προς όλες τις κατευθύνσεις το προάστειο (Ειρήνης, Σοφοκλή Βενιζέλου, Μαρίνου Αντύπα κ.ά.) καθώς και οι πολλές και μεγάλες πλατείες του. Ο Δήμος Ηλιούπολης έχει αδελφοποιηθεί με τη σερβική πόλη Νόβισαντ, η οποία χαρακτηρίζεται ως η «Αθήνα της Σερβίας».
