Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Συμπληρώνονται φέτος 83 χρόνια από τότε που εμφανίστηκε στην ελληνική πρωτεύουσα το πρώτο Σινεάκ. Σκοπός του, να προσφέρει υπηρεσίες ταξιδεύοντας τους θεατές, κυρίως τα παιδιά, χωρίς κόπο και κόστος, σε όλες τις χώρες του κόσμου. Να βλέπουν τις προόδους εκ του φυσικού, να γνωρίζουν τα ήθη, τα έθιμα και εν γένει τη ζωή ανθρώπων και τόπων. Μετά το γραπτό και το ραδιοφωνικό ρεπορτάζ είχε έλθει η ώρα του κινηματογραφικού ρεπορτάζ, των επίκαιρων γεγονότων, δηλαδή του cine actualité = σινέ ειδήσεις, και για συντομία cineac, δηλαδή σινεάκ. Αναπτυσσόταν πλέον, σε διεθνές επίπεδο, η στενή σχέση των ρεπορτάζ των εφημερίδων με τα ρεπορτάζ που κατέγραφε ο κινηματογραφικός φακός.
Το Σινεάκ ήταν ένας διεθνής οργανισμός που διέθετε ήδη στην Ευρώπη 30 αίθουσες, εκ των οποίων οι 12 στο Παρίσι. Στην Αθήνα επελέγη για τη στέγασή του ο «οικοδομικός κολοσσός», όπως αποκαλούσαν το κτίριο που γνωρίζουμε σήμερα ως Ρεξ, στην οδό Πανεπιστημίου 48. Το κτίριο αυτό, δηλαδη το Σικιαρίδειο Μέγαρο όπως ήταν ο πραγματικός τίτλος του, έμοιαζε με αντίστοιχα στο Παρίσι, στο Άμστερνταμ κ.ά. Διέθετε από κατασκευής μία μεγάλη αίθουσα που προοριζόταν για χορούς (καμπαρέ)[1].
Οι προετοιμασίες άρχισαν το 1936 και εν τέλει άρχισε τη λειτουργία του τον Μάρτιο 1937. Λειτουργούσε από τις 10 το πρωί μέχρι τις 12 το βράδυ. Το εισιτήριο από 10π.μ. έως τις 4 μ.μ. ήταν 7,5 δραχμές και από τις 4 μ.μ. έως τις 12 τα μεσάνυχτα 10 δραχμές. Ο χαρακτήρας του ήταν έντονα μορφωτικός και ψυχαγωγικός[2]. Προπολεμικά το Σινεάκ οργάνωνε και διάφορα χάπενινγκ σε συνεργασία με μεγάλα καταστήματα των Αθηνών. Στην ψυχή των παιδιών της εποχής έμειναν τα περίφημα χριστουγεννιάτικα δέντρα στου Χρυσικόπουλου. Με το εισιτήριό τους συμμετείχαν δωρεάν στην κλήρωση για τα εκατοντάδες δώρα που είχαν τοποθετηθεί σε ένα τεράστιο δέντρο[3].
Η πολύ μεγάλη επιτυχία που γνώριζε το πρώτο Σινεάκ δεν μπορούσε παρά να προκαλέσει τους ανθρώπους του θεάματος. Οπότε σύντομα απέκτησε και ανταγωνιστή, το Σινέ Μοντ! Σε έναν παραδοσιακό κινηματογραφικό χώρο, εκεί που λειτουργούσε η αίθουσα Απόλλων (Σταδίου 20 και Εδουάρδου Λω) λειτούργησε το Σινέ Μοντ. Παρουσίαζε αντίστοιχα θεάματα (ταξίδια, περίεργα, μουσικές ταινίες, Μίκυ Μάους, Σαρλό κ.ά.), νέα και επίκαιρα, βάζοντας στον υπότιτλο και το cine actualites. Άρχισε τη λειτουργία του στα τέλη 1937, αλλά δεν είχε την αναμενόμενη επιτυχία, οπότε σταμάτησε να λειτουργεί με αυτό τον χαρακτήρα το καλοκαίρι του 1939[4].
Πόσα και πόσα παιδιά δεν γνώρισαν τον Μίκυ Μάους και τον Χονδρό και τον Λιγνό από την οθόνη του Σινεάκ; Έγχρωμες σειρές του Γουόλτ Ντίσνεϊ, διάσημες κωμωδίες, «ζουρνάλ» και κάθε λίγο και λιγάκι εορταστικές εκστρατείες για την συμπλήρωση 10, 15, 20, 30 χρόνων ζωής. Κληρώσεις, δώρα, εισιτήρια ελευθέρας, Τρίο Στούτζες, «Κουρέας της Σεβίλης» και ειδήσεις.
Το Σινεάκ ευτύχησε να μακροημερεύσει επί 42 χρόνια. Στην αίθουσά του φιλοξένησε τις ψυχές και τα όνειρα του παιδόκοσμου των Αθηνών, ένιωσε τα σκιρτήματα του ενθουσιασμού και της αγνότητας των παιδιών για να υποκύψει εν τέλει στην στυγνή πραγματικότητα. Τι απέγινε; Μας το διηγείται ο Φ. Κλεάνθης, που έγραψε πως ήταν το πρώτο θύμα της τηλεόρασης[5]. Όταν πολλαπλασιάστηκαν οι δέκτες στα σπίτια, οι μητέρες κρατούσαν πλέον τα παιδιά στο σπίτι για να δουν «Λάσι» και Καραγκιόζη παρά να τα στέλνουν στο Σινεάκ. Οπότε κατέβασε ρολά το 1969, για να μετατραπεί ο χώρος για μικρό χρονικό διάστημα σε Θέατρο Κατίνας Παξινού[6]. Ένα από τα βασικά στοιχεία που διέκριναν το Σινεάκ ήταν οι ελληνικές ειδήσεις, τα περίφημα «Επίκαιρα», αλλά αυτό είναι άλλο ξεχωριστό και ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος κεφάλαιο.
