Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Γαρνίρισμα πίλων.
Επανήλθαν στην μόδα τα πάσης φύσεως καλύμματα της κεφαλής, οι πίλοι, δηλαδή τα καπέλα. Οφείλουμε λοιπόν να τα ιστορήσουμε, αφού από τον πρωτόγονο άνθρωπο έως τους νεότερους χρόνους τα καπέλα χρησίμευσαν για να καλύπτουν την ανάγκη προστασίας από τις συνθήκες του περιβάλλοντος, το κρύο, τον αέρα, τον ήλιο κ.λπ. Θα ξεκινήσουμε ωστόσο από ένα χαριτωμένο περιστατικό το οποίο οφείλεται σε έναν δαιμόνιο έμπορο, τον Αντώνιο Αριανούτσο. Ήταν ένα από τα παιδιά που είχαν έλθει στην Αθήνα για να βρουν την τύχη τους και να βοηθήσουν την οικογένειά τους με το γλίσχρο εισόδημα που εξασφάλιζαν με διάφορες δουλειές του ποδαριού.
Αντώνης Αριανούτσος
Γεννημένος στην Κύμη της Ευβοίας το 1890 ο Αντ. Αριανούτσος εξασφάλισε εργασία σε ένα κατάστημα και ταυτοχρόνως παρακολουθούσε μαθήματα στη νυκτερινή σχολή του «Παρνασσού». Κατόρθωσε να τελειώσει το Σχολαρχείο αλλά δεν μπόρεσε να προχωρήσει αφού η ανάγκη για επιβίωση απαιτούσε σκληρή εργασία. Τα κατάφερε όμως, εργαζόμενος σε διάφορες επιχειρήσεις, να αποκτήσει δίπλωμα λογιστικής και διπλογραφίας. Σιγά-σιγά και με τις λίγες οικονομίες του έγινε μέτοχος, διευθυντής και ύστερα ιδιοκτήτης ενός εργοστασίου πιλοποιίας. Εργατικός, επίμονος και ευρηματικός ανέλαβε την τύχη του εργοστασίου το 1913 και δεν εννοούσε να αφήσει την ευκαιρία να του ξεφύγει.
Ο πολύς κόσμος προτιμούσε τα ψαθάκια και επί μία ολόκληρη επταετία διοχέτευε την παραγωγή του στην αγορά, αντιμετωπίζοντας δύο κύρια προβλήματα. Την ξενομανία του αγοραστικού κοινού και τη νοοτροπία των εμπόρων. Οι καταναλωτές ζητούσαν πάντοτε να αγοράζουν ευρωπαϊκά προϊόντα και οι έμποροι εκμεταλλεύονταν αυτήν την αδυναμία τους. Έφθαναν δε στο σημείο και τα λίγα ψαθάκια που έπαιρναν από την ελληνική βιομηχανία να τα πωλούν ως ευρωπαϊκά! Τι έκαναν; Ζητούσαν από τον κατασκευαστή τους στις φόδρες να τοποθετούν ξενικά σήματα και μάρκες, όπως London, Strawhat, Capello di Milano κ.ά.
Έτσι μέχρι το 1920 περίπου πωλούσαν ως ξένης κατασκευής τα ψαθάκια και όλοι ήταν ικανοποιημένοι. Αλλά ο Αριανούτσος δεν μπορούσε να το… χωνέψει. Επαναστάτησε και ίδρυσε δικά του πρατήρια, πρώτα στην Αθήνα, ύστερα στη Σμύρνη όπου άκμαζε ακόμη το ελληνικό στοιχείο, στον Πειραιά αλλά και στη Θεσσαλονίκη. Φανερά τότε φρόντιζε να τα διαφημίζει λέγοντας στους καταναλωτές «Τα βλέπετε αυτά τα ψαθάκια; Είναι ελληνικά. Και όμως εσείς επί μία δεκαετία τα αγοράζατε ως ευρωπαϊκά»!!!
Τμήμα ραφής ψάθης.
Τμήμα πιεστηρίων (πρέσσα).
Τμήμα σιδερώματος πίλων.
Ξόδεψε πολλά χρήματα τότε ο επιχειρηματίας στη διαφήμιση και σε οργανωμένες καμπάνιες. Μέχρι που διοργάνωσε πανελλήνιο δημοψήφισμα υπέρ των ψάθινων καπέλων του. Ήταν μία από τις πλέον ευφυείς αλλά και κοστοβόρες εκστρατείες. Καλούσε όσους επιθυμούσαν να πηγαίνουν στον αντιπρόσωπό του σε κάθε πόλη και να ψηφίζουν υπέρ των ψάθινων της παραγωγής του. Ύστερα προέβαινε σε δίστηλες καταχωρήσεις στις εφημερίδες, δημοσιεύοντας τα τηλεγραφήματα που του έστελναν οι αντιπρόσωποί του. «Τα εκ των επαρχιών αποτελέσματα του δημοψηφίσματος – Περιφανής νίκη» έγραφαν οι τίτλοι και από κάτω τα σχετικά τηλεγραφήματα. Ο Άγγελος Ζαγκλίφας από το Αίγιο, ο Δ. Κοντονής από τη Ζάκυνθο, οι αδελφοί Αντωνίου από τη Μυτιλήνη, οι αδελφοί Τσερώνη από τη Σπάρτη κ.ά.
Οι διευθυντές και οι εργάτες του εργοστασίου σε αναμνηστική φωτογραφία
Όσο για το περιεχόμενο επίσης εντυπωσιακό: «Ο συνδυασμός μας κατήγαγε περιφανή νίκην» ή «καταπληκτική υπήρξεν η εκδήλωσις της γνώμης του Λαού υπέρ των ψαθίνων Αριανούτσου»! Εν τέλει πέτυχε τον σκοπό του. Στα χρόνια που ακολούθησαν μειώθηκαν στο ελάχιστο οι εισαγωγές από το εξωτερικό και τα ελληνικά ψαθάκια κατέλαβαν την θέση τους στις βιτρίνες, ακόμη και του περίφημου καταστήματος Σίδνεϋ Νοέλ![1] Ο Αντώνιος Αριανούτσος και ο αδελφός του Νικόλαος που συμμετείχε στην επιχείρηση έφυγαν από τη ζωή τη δεκαετία 1960.
