Ποιοί και πότε ονειρεύονταν να πρασινίσουν την Αττική!

Δύο υπουργοί αποφάσισαν την δάσωση και αναδάσωση 200.000 στρεμμάτων

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Ποτέ δεν έλειψαν οι καλές ιδέες και πρακτικές, τα οράματα, τα σχέδια και οι μελέτες για την πόλη των Αθηνών και την Αττική γενικότερα. Σχέδια και ιδέες τα οποία πολλές φορές έλαβαν και θεσμικό χαρακτήρα, περιβλήθηκαν δηλαδή τον μανδύα του βασιλικού ή προεδρικού διατάγματος. Υπήρξαν πολιτικοί, οι οποίοι πίστεψαν πράγματι στην ανάγκη δημιουργίας μεγάλων ζωνών πρασίνου που θα πρόσθεταν στην ποιότητα ζωής και τον πολιτισμό των κατοίκων της Αττικής. Στο πρώτο μισό της δεκαετίας 1930 δύο πολιτικοί, ο Ιωάννης (Τζον) Θεοτόκης και ο Αντώνης Μπενάκης, ονειρεύτηκαν και νομοθέτησαν για μια Αττική με 203 χιλιάδες στρέμματα πράσινο, δηλαδή υπερπενταπλάσιο από το πράσινο των Παρισίων!

Χάρτης του Δασαρχείου Αναδασώσεων (Αττική, 1936)

Αμφότεροι οι προαναφερθέντες διετέλεσαν υπουργοί Γεωργίας. Ο μεν πρώτος, ο φιλόπατρις Κερκυραίος Τζον Θεοτόκης, το 1934, με απόφασή του που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, κήρυξε υπό προστασία τη δασική βλάστηση μέρους της περιοχής του λεκανοπεδίου Αθηνών. Ακολούθησαν πολλά μέτρα που έλαβε το Δασαρχείο Αθηνών για να εκτελέσει την απόφαση αυτή, κυρίως δε η απαγόρευση της βοσκής των αιγών. Μεταξύ άλλων οι Αρχές φρόντισαν να αντικατασταθούν με ισάριθμα πρόβατα, 1800 αίγες που κατέτρωγαν έως τότε το πράσινο και τα δάση που κηρύχτηκαν υπό προστασία.

Ταυτοχρόνως καταβλήθηκαν προσπάθειες, ώστε να απομακρυνθούν οι βοσκοί, οι ρετσινάδες, οι καμινάδες, οι ξυλοκόποι, οι λατόμοι και οι οικοδόμοι από τις προστατευόμενες περιοχές. Ακολούθησε νεότερη απόφαση του Αντ. Μπενάκη. Κατά τη βραχεία παραμονή του στο υπουργείο Γεωργίας (Νοέμβριος 1935-Ιούνιος 1936) φρόντισε, αφενός να επεκτείνει την απόφαση και αφετέρου να θέσει υπό αυστηρή προστασία τη δασική βλάστηση στις πλαγιές της Πάρνηθας και τη δασώδη περιοχή της Κρωπίας.

Ποια ήταν όμως τα κτήματα που χαρακτηρίστηκαν δασικά και τέθηκαν υπό προστασία. Ήταν χωρισμένα σε τέσσερις κατηγορίες και για κάθε κατηγορία λήφθηκαν ιδιαίτερα μέτρα. Πρώτα ήταν 97.000 στρέμματα δασικών κτημάτων στις περιοχές Δαφνί, Σκαραμαγκά, Υμηττό και Πάρνηθα. Στις περιοχές αυτές δεν απαγορεύτηκαν μόνον η βοσκή, η ρητίνευση, η εκχέρσωση και η υλοτομία αλλά απαγορεύτηκαν και ο κατατεμαχισμός και η οικοπεδοποίησή τους. Τα ίδια ίσχυαν και για τα αποκαλούμενα μοναστηριακά που ήταν 45.000 στρέμματα σε Κορυδαλλό, Σκαραμαγκά, Κοκκιναρά, Πεντέλη, Βαρικό και Πάρνηθα.

Ακολουθούσαν τα αποκαλούμενα «Συνεταιρικά», δηλαδή όσα είχαν αγοράσει προς εκμετάλλευση οι διάφοροι συνεταιρισμοί και στις πράξεις αυτές είχαν εμφιλοχωρήσει αρκετές αμφισβητούμενες, ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Τα «Συνεταιρικά» ήταν 41.000 στρέμματα σε Βούλα, Βουλιαγμένη, Βάρη, Βάρκιζα, Σέσι, Μπίλιζα και Βαρυμπόμπη. Τέλος υπήρχαν τα ιδιωτικά κτήματα που είχαν χαρακτηριστεί δασικά και απλώνονταν σε 19.000 στρέμματα στις περιοχές Παχύ, Χαϊδάρι, Γκούρα, Μπογιάτι, Φασίδερι, Καστρί, Μορτερό, Αδάμες, Κηφισιά, Καλιφτάκι, Μαγγουφάνα. Μαρούσι, Τουρκοβούνια, Καλογρέζα, Ομορφοκκλησιά, Νάστου, Γλυφάδα κ.ά.

 

Ενδιαφέρον έχει το περιεχόμενο της ανακοίνωσης που ζητούσε τη βοήθεια του κόσμου για να πετύχουν τα προγράμματα. Η ανακοίνωση αυτή ανέφερε ότι «οι πολίται δικαιούνται και παρακαλούνται να καταγγέλλουν όσους βλάπτουν τα δάση και τα δένδρα ενώπιον των δασικών και αστυνομικών υπαλλήλων». Σημειωτέον ότι δασικοί υπάλληλοι εκτός Αθηνών έδρευαν στην περιοχές Εκάλη, Κηφισιά, Πεντέλη, Αγία Παρασκευή, Μονή Καισαριανής, Γλυφάδα, Δαφνί, Αγίους Αναργύρους, Μενίδι, Σανατόριο Πάρνηθας, Χασιά και Κοκκινιά. Στη συνέχεια με τη συμμετοχή των δήμων οργανώνονταν δράσης ευαισθητοποίησης του κοινού. Όπως π.χ. συνέβη με τον δήμο Κοκκινιάς, όπου στα τέλη 1935 οργανώθηκε «Εβδομάδα Πρασίνου» με θαυμάσιες εκδηλώσεις. Συγκεντρώσεις μπροστά στο Δημαρχείο οργανώσεων με τα λάβαρά τους, προσκόπους, μονάδες στρατού, δημόσια και ιδιωτικά σχολεία, αναδασώσεις, διαλέξεις κ.ά. Ήταν υπέροχο το θέαμα που εμφανιζόταν τα Σαββατοκύριακα με εκατοντάδες παιδιά και μεγάλους να ξεκινούν από την πλατεία Δημαρχείου για να αναδασώσουν τον λόφο Δεξαμενής, τον λόφο Βώκου ή τον λόφο πάνω από το νεκροταφείο Νέας Κοκκινιάς.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Προπολεμική σταυροφορία για το Πράσινο και το Περιβάλλον

ΠΡΑΣΙΝΟ-ΚΗΠΟΙ

Μεταβείτε στο άρθρο: Προπολεμική σταυροφορία για το Πράσινο και το Περιβάλλον

Το πράσινον των Αθηνών και αι αναδασώσεις κατά τον 19ον αιώνα

ΠΡΑΣΙΝΟ-ΚΗΠΟΙ

Μεταβείτε στο άρθρο: Το πράσινον των Αθηνών και αι αναδασώσεις κατά τον 19ον αιώνα

Όταν θεμελιωνόταν η δασούπολη της Εκάλης

ΕΞΟΧΕΣ-ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ

Μεταβείτε στο άρθρο: Όταν θεμελιωνόταν η δασούπολη της Εκάλης

Φιλόδοξες αναδασώσεις του περασμένου αιώνα

ΠΡΑΣΙΝΟ-ΚΗΠΟΙ

Μεταβείτε στο άρθρο: Φιλόδοξες αναδασώσεις του περασμένου αιώνα