Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Με κλείσιμο σχολείων, θεάτρων, κινηματογράφων και επαγρύπνηση των υγειονομικών υπηρεσιών αντιμετώπιζαν οι επίσημες Αρχές τις επιδημίες γρίπης από τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Εξαιρετικά κρίσιμη, όμως, ήταν η κατάσταση που δημιουργήθηκε το 1931, όταν η γρίπη «χτύπησε» τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο και σχεδόν το μισό υπουργικό συμβούλιο! Η εμφάνισή της, από τα μέσα Ιανουαρίου, είχε σημάνει συναγερμό στις υπηρεσίες, οι οποίες τηρούσαν και δημοσίευαν στατιστικά στοιχεία. Στα τέλη Ιανουαρίου 1931, όμως, η κατάσταση έφθασε στο απροχώρητο, ιδιαίτερα όταν διαπιστώθηκε ότι η γρίπη -για μία ακόμη φορά- «χτύπησε» και τον 67χρονο πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο.
Eλευθέριος Βενιζέλος
Η έντονη ανησυχία των γιατρών οφειλόταν στο γεγονός ότι προσβαλλόταν για πολλοστή φορά από τον ιό της γρίπης, ο οποίος τον ταλαιπωρούσε σχεδόν κάθε χρόνο από το 1925 και μετά. Και, τελικά, ήταν μία από τις αιτίες που έφυγε από τη ζωή το 1936. Παρά τις προσπάθειες των επίσημων Αρχών να καθησυχάσουν τον κόσμο με επίσημες ανακοινώσεις και δηλώσεις για περιορισμένη έκταση της γρίπης, η ασθένεια του Ελ. Βενιζέλου ήλθε να τους διαψεύσει. Ο πρόεδρος της Βουλής υποχρεώθηκε να ανακοινώσει στους ελάχιστους βουλευτές που είχαν προσέλθει ότι οι συζητήσεις αναβάλλονται διότι «ο κ. Βενιζέλος ήρπασε με την σειρά του μικρόβιον»[1].
Εν πάση περιπτώσει, το 1931 τα πράγματα ήταν ακόμη πιο δύσκολα, αφού έπεφταν στο κρεβάτι ο ένας μετά τον άλλον και οι υπουργοί της κυβέρνησης Βενιζέλου. Πρώτος, ο πρόεδρος της Βουλής Θ. Σοφούλης και ακολούθησαν οι υπουργοί Συγκοινωνιών Δ. Δίγκας, Εσωτερικών Β. Καραπαναγιώτης, Ναυτικών Π. Αργυρόπουλος. Επίσης, στο κρεβάτι έπεσαν κάποιοι υφυπουργοί και ακόμη περισσότεροι βουλευτές. Αναπόφευκτα αποφασίστηκε η ολιγοήμερη διακοπή των εργασιών των νομοθετικών σωμάτων και απαγορεύτηκε στους κοινοβουλευτικούς να επισκέπτονται ο ένας τον άλλον. Ακόμη περισσότερο απαγορεύτηκε σε όλους να επισκέπτονται τον πρωθυπουργό.
Αστυνομικές δυνάμεις φύλαγαν τα φαρμακεία από την κοσμοσυρροή λόγω γρίπης (1931)
Ασθένησε, όμως, από γρίπη και ο γηραιός Παύλος Κουντουριώτης, ο οποίος ήταν εναντίον των γιατρών και των φαρμάκων. Πίστευε στη θεραπεία των ασθενών με τη βοήθεια της φύσης και της θείας δύναμης. Οπότε την… έβγαζε σπαρτιάτικα ή μάλλον κουντουριώτικα. Ακόμη και η Μις Ελλάς 1931, η καταγόμενη από την Αίγινα Χρυσούλα Ρόδη, ασθένησε από γρίπη και κινδύνευσε να χάσει το ταξίδι στο Παρίσι, όπου θα συμμετείχε στον διαγωνισμό για την εκλογή της Μις Ευρώπη. Τελικά κατάφερε να ταξιδέψει στο Παρίσι, αλλά όχι και να εκλεγεί.
Εκείνη τη χρονιά επλήγησαν περισσότερο η Αθήνα και ο Πειραιάς. Δεν επιτρεπόταν ο συνωστισμός στα τροχιοδρομικά οχήματα και τα καφενεία, οι ιδιοκτήτες των οποίων υποχρεώθηκαν να απολυμαίνουν τα καταστήματά τους δύο και τρεις φορές την ημέρα. Το βάρος για την αντιμετώπιση της επιδημίας ανέλαβαν ο υπουργός Υγιεινής Αλέξανδρος Παππάς και ο υπουργός Παιδείας Γεώργιος Παπανδρέου, οι οποίοι στο τέλος ασθένησαν και οι ίδιοι «ευτυχώς ελαφρώς»[2].
Τελικά φαίνεται πως η επιδημία γρίπης εξελίχθηκε σε πανδημία, γεγονός το οποίο οδήγησε τους υπευθύνους να προβούν στη λήψη δραστικών μέτρων. Τα σχολεία έκλεισαν για ένα ολόκληρο δεκαήμερο στην Αθήνα και στον Πειραιά. Διαπιστώθηκε ότι ασθενούσε ποσοστό έως 30% μαθητών και των καθηγητών[3]. Επίσης αποφασίστηκε οκταήμερη διακοπή λειτουργίας όλων των θεαμάτων (κινηματογράφοι, θέατρα, χοροί κ.λπ.). Οι αντιδράσεις, όμως, ήταν σφοδρές και ο υπουργός Παππάς αναγκάστηκε σύντομα να πάρει πίσω την απόφασή του για τα θεάματα. Ωστόσο, εξουσιοδοτήθηκε η Αστυνομία να προβαίνει εκτάκτως στη λήψη όποιων μέτρων έκρινε απαραίτητα για να περιοριστεί την εξάπλωση της γρίπης. Αστυφύλακες στήθηκαν στις στάσεις των τραμ για να απαγορεύουν τον συνωστισμό στα οχήματα. Εν τέλει, θανατηφόρα κρούσματα ανακοινώνονταν σε όλη τη χώρα για ένα περίπου δεκαήμερο, οπότε και άρχισε να κοπάζει η επιδημία.
*Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα «Δημοκρατία», 21 Φεβρουαρίου 2011
