Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Πολλά έχουν γραφεί για την πιο διάσημη δενδροστοιχία στην σύγχρονη ιστορία των Αθηνών, τη λεωφόρο με τις πιπεριές, όπως αποκαλούσαν οι περισσότεροι τη λεωφόρο Βασ. Αμαλίας. Ήταν ο «πάντων κάλλιστος περίπατος των Αθηνών» και κάθε μεσημέρι ο περίπατος της δενδροστοιχίας έσπαγε τη μονοτονία της πόλης[1]. Η Μουσική της Φρουράς παιάνιζε τρία τεμάχια κάτω από τα Ανάκτορα προς τέρψη των Αθηναίων. Τις καθημερινές ο κόσμος ήταν λιγότερος ενώ τις Κυριακές όπως και τις γιορτές εξαιρετικά πυκνός.
Σκίτσο του Δημ. Γαλάνη (1898) με στιγμιότυπο από τη Λεωφόρο των Πιπεριών.
Από κάθε σημείο της πόλης κατέφθαναν κυρίως γυναίκες και κορίτσια, παντός είδους κομψευόμενοι νεανίσκοι και γεροντοπαλίκαρα. Επί μία και πλέον ώρα ανεβοκατέβαιναν από το ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρετανίας μέχρι του Ορφανίδου, που ήταν εκεί όπου σήμερα η «Όασις», στην είσοδο του Ζαππείου προς τη λεωφόρο Αμαλίας. Ο περίπατος ήταν το γενικό ραντεβού, η γενική επίδειξη, η «καθολική κουρκουσουριά, το αιώνιον αλληλοκύταγμα, το ακούραστον αλληλοκακολόγημα των γνωστών και αγνώστων», όπως έγραφε στα τέλη του 19ου αιώνα ο Τίμος Μωραϊτίνης[2].
Ο περίπατος είχε καθιερωθεί από τη διαμορφούμενη αστική τάξη της εποχής, αλλά σταδιακά εκλαϊκεύτηκε και πήρε το δικό του χρώμα. Το χρώμα και τα χαρακτηριστικά που είχαν σε όλους τους ελληνικούς τόπους τα περίφημα «νυφοπάζαρα», με τις φαιδρότητες, τους αστεϊσμούς, τις παρεξηγήσεις, τα πειράγματα και τις πάσης φύσεως επιδείξεις[3]. Η εκλαΐκευση του περιπάτου της δενδροστοιχίας έφτασε στην ακμή της την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα, όταν βρέθηκαν να συναγελάζονται τα κορίτσια της «καλής κοινωνίας» με τους λιμοκοντόρους των καφενείων της οδού Ερμού και των μαστιχοπωλείων. Οι σκηνές που διαδραματίζονταν καθημερινά ήταν κωμικοτραγικές, απασχολούσαν τις στήλες των εφημερίδων, αλλά και τους ανθρώπους της μόδας αφού ο περίπατος στις πιπεριές ήταν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για να παρουσιαστούν, ιδιαίτερα κάθε άνοιξη τα μοντελάκια.
Κάθε νέα μόδα λανσαριζόταν στη Λεωφόρο Βασ. Αμαλίας. Όπως όταν πρωτοεμφανίστηκαν οι πρώτες φωτογραφικές που ήταν μικρά τετράγωνα κουτιά. Τότε αρκετές δεσποινίδες φρόντιζαν να φωτογραφίζονται με τις φίλες τους, να χαριεντίζονται και φιλάρεσκα να απολαμβάνουν τα περίεργα μάτια που έπεφταν πάνω τους. Το γεγονός δεν ξέφυγε και από το ενδιαφέρον του πρωτοπόρου Έλληνα χαράκτη και ζωγράφου Δημήτριου Ε. Γαλάνη (1882-1966), ο οποίος και θέλησε να σκιτσάρει τη σκηνή που δημοσιεύουμε για την εφημερίδα του[4]. Ήταν η εποχή της μόδας της φωτογραφίας, την οποία έσπευδαν να υιοθετήσουν οι Ατθίδες φωτογραφίζοντας αμέριμνες και με αφέλεια πρόσωπα και σκηνές της αρεσκείας τους. Την ίδια εποχή επικρατούσε η μόδα να περπατούν τα κορίτσια με τις ρακέτες στα χέρια και να κατευθύνονται στον Όμιλο Αντισφαιρίσεως Αθηνών (Lawn Tennis Club) φορώντας κίτρινα πέδιλα. Στα στιγμιότυπα αυτά και στις ηρωίδες τους αφιερώθηκαν πρωτοσέλιδα χρονογραφήματα και πολλές γελοιογραφίες της εποχής.
Σκίτσο του Δημ. Γαλάνη (1898) με στιγμιότυπο από τη Λεωφόρο των Πιπεριών.
Η συνήθεια αυτή, δηλαδή ο περίπατος στον δρόμο με τις πιπεριές μπορεί να σταμάτησε το 1910, όταν μια μεγάλη πυρκαγιά έπληξε το Παλάτι, αλλά οι πιπεριές συνέχισαν να ρίχνουν τη σκιά τους στη Λεωφόρο Βασ. Αμαλίας. Δεν έχει γραφεί ακόμη πως οι πιπεριές θυσιάστηκαν πριν από 100 χρόνια για τις ανάγκες διαπλάτυνσης του δρόμου. Πράγματι, το 1924 κόπηκαν και μόνον ο Δημήτριος Ταγκόπουλος φρόντισε να ξεπροβοδίσει τα κουφάρια τους αφιερώνοντας μία από τις Ιερεμιάδες του, όπως τιτλοφορούσε την καθημερινή του στήλη. «Σήμερα ο άνθρωπος δεν τις χρειάζεται πια. Τον ενοχλούν, τον εμποδίζουν να πλατύνη τη λεωφόρο όσο του χρειάζεται και τις κόβει σύρριζα, και παραδίνει τους κορμούς και τα κλαδιά τους σε γυναικούλες φτωχές ή στο εμπόριο για τη φωτιά», έγραφε ο Δ. Ταγκόπουλος και παραδεχόταν πως βλέποντας την κηδεία των πιπεριών ένιωσε τα μάτια του να υγραίνονται[5]!
Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα «Δημοκρατία» Τετάρτη 18 Ιουνίου 2014.
