Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Η πίσινα στον Άγιο Παντελεήμονα Αχαρνών.
Έκπληκτοι οι Αθηναίοι μάθαιναν, το καλοκαίρι 1930, πως στην πλατεία Αγίου Παντελεήμονα (Αχαρνών), είχε κατασκευαστεί πισίνα για παιδιά. Μια πισίνα που φάνταζε τότε τεράστια και ήταν γεμάτη με θαλάσσιο νερό. Ανανεωνόταν διαρκώς με αντλία που είχε τοποθετηθεί μέσα στην κατασκευή. Ήταν μια πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων, την οποία είχαν βαφτίσει με την ονομασία «Παιδικός Κήπος». Σε περίοδο βαθιάς οικονομικής κρίσης, με τα παιδιά των φτωχογειτονιών της Αθήνας να παραμένουν στην πόλη τα καλοκαίρια, το δίκτυο των δεξαμενών που δημιουργήθηκε αποτελούσε μία μοναδική υγιεινή απόλαυση που έφτασε μέχρι τα τέλη της δεκαετίας 1960!
Η πισίνα στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας.
Σχεδιαστής των παιδικών δεξαμενών ήταν ο γενικός διευθυντής των Τεχνικών Υπηρεσιών του δήμου Αθηναίων και σημαντικός αρχιτέκτονας Βασίλειος Τσαγρής. Την πρώτη πισίνα στον Άγιο Παντελεήμονα ακολούθησε την επόμενη χρονιά (1931) μία διπλή πισίνα στην αρχή της λεωφόρου Αλεξάνδρας. Δημιουργήθηκαν δύο δεξαμενές, μία σε κάθε πλευρά της λεωφόρου. Τα εγκαίνια ήταν πάντα πανηγυρικά, με τον γραφικό χαρακτήρα της εποχής και παρούσα τη φυσιογνωμία του γηραιού δημάρχου Αθηναίων Σπυρίδωνος Μερκούρη. Ακολούθησε το 1933 η δημιουργία πισίνας στο Κουκάκι.
Η πισίνα στο Κουκάκι.
Το θαλάσσιο νερό μεταφερόταν μέσω ιδιαίτερου συστήματος σωληνώσεων, γεγονός το οποίο ήταν ιδιαίτερα κοστοβόρο για την Ούλεν. Οπότε ξέσπασε πόλεμος με τον δήμο Αθηναίων. Πάντως, το μπάνιο των παιδιών και ο περίγυρος των δεξαμενών μετατρεπόταν σε τόπο πανηγυριού της γειτονιάς. Υπήρχε πρόγραμμα που ξεκινούσε τον Ιούνιο και το μπάνιο επιτρεπόταν το πρωί από 8-12 και το απόγευμα από 3-7. Στο ενδιάμεσο διάστημα η πισίνα καθαριζόταν από υπαλλήλους του Δήμου. Κάθε Σάββατο παιάνιζε και μουσική στην αρχή της λεωφόρου Αλεξάνδρας, κάθε Κυριακή στο Κουκάκι και κάθε Τρίτη στον Άγιο Παντελεήμονα. [1]
Στις πισίνες απαγορεύονταν τα σκυλιά.
Η πισίνα της Πλατείας Κουμουνδούρου.
Το 1935 διαμορφώθηκε μία θαυμάσια κυκλική πισίνα στην πλατεία Κουμουνδούρου, ενώ καλλωπίστηκε ολόκληρη η πλατεία. Δήμαρχος Αθηναίων ήταν ο Κώστας Κοτζιάς και η οργάνωση ήταν πλέον άρτια. Τα παιδάκια έπρεπε να είναι εφοδιασμένα με δελτία υγείας τα οποία εξασφάλιζαν μετά από εξέταση στο Υγειονομικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων. [2] Εφαρμόστηκε ένα γενικότερο σύστημα για τον έλεγχο της υγιεινής κατάστασής τους, σε συνεργασία με το ΠΙΚΠΑ. Όσα παιδιά έκριναν οι γιατροί ότι ήταν αδύνατα και είχαν ανάγκη παραμονής στην θάλασσα και ιδιαίτερης διατροφής, αποστέλλονταν στις παιδικές εξοχές. [3]
Μετά το μπάνιο ακολουθεί το φαγητό.
«Τι να σας ειπώ. Αυτές οι δεξαμενές του δήμου είναι το πιο πολιτισμένο πράμα που έγινε έως τώρα για το λαό», έγραφε εντυπωσιασμένος ο Γιοκαρίνης. Κάθε χρόνο η κατάσταση οργανωνόταν όλο και περισσότερο. Ο διάδοχος του Κ. Κοτζιά, ο Αμβρόσιος Πλυτάς εγκαινίασε παιδική πισίνα στην πλατεία του Αγίου Ιωάννου Βουλιαγμένης (1937)[4] Μέσα σε μία διετία είχαν δημιουργηθεί δεξαμενές στην πλατεία του Προφήτη Ηλία (Παγκράτι), στην πλατεία απέναντι από τον Άγιο Κωνσταντίνο (Λένορμαν), στον Άγιο Γεώργιο της Ακαδημίας Πλάτωνος και στου Γκύζη.[5] Η τελευταία προπολεμική παιδική πισίνα εγκαινιάστηκε από τον Ιωάννη Μεταξά το καλοκαίρι του 1939 στην πλατεία Δεξαμενής στο Κολωνάκι.[6]
Η πισίνα στη Δεξαμενή στο Κολωνάκι.
Αυτό ήταν το δίκτυο των ένδεκα δεξαμενών, όπου απολάμβαναν το μπάνιο τους παιδιά ηλικίας 6-12 ετών. Εντεταλμένοι υπάλληλοι του Δήμου Αθηναίων φρόντιζαν για την ασφάλειά τους και εθελόντριες μοίραζαν στα παιδιά, μετά το μπάνιο, μικρά σάντουιτς, ψωμί με τυρί. Την απραξία της Κατοχής ακολούθησε η επαναλειτουργία των κολυμβητικών δεξαμενών το 1949.[7] Μόνον που καταργήθηκαν οι δύο δεξαμενές στην είσοδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας και προστέθηκαν μία πισίνα στην Κονίστρα των Πετραλώνων και μία στα Δημοτικά Φυτώρια (Προμπονά). [8] Λειτούργησαν μέχρι και τη δεκαετία 1960. Στη συνέχεια εγκαταλείφθηκαν και οι ανάγκες καλύφθηκαν από τις οργανωμένες κατασκηνώσεις του δήμου Αθηναίων στον Άγιο Ανδρέα Αττικής.
Στις πισίνες απαγορεύονταν τα σκυλιά.
- Τα σκίτσα που δημοσιεύονται είναι των Φωκίωνα Δημητριάδη και Πυθαγόρα Νάγου.
