Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Πώς πληροφορήθηκε το ευρύ κοινό τον τορπιλισμό της «Έλλης» την Πέμπτη, 15 Αυγούστου 1940; Δεδομένου ότι ανήμερα της Παναγίας και λόγω της αργίας δεν κυκλοφόρησαν εφημερίδες, αλλά και οι ελάχιστες που κυκλοφόρησαν, όπως η «Ακρόπολις», το «Ελληνικόν Μέλλον» κ.ά., δεν περιείχαν την είδηση. Όπως ήταν φυσικό, είχαν εκτεταμένα αφιερώματα στη «Βασίλισσα του πόνου» όπως χαρακτήρισε την Παναγία σε άρθρο του ο Μητροπολίτης Καρυστίας και Σκύρου Παντελεήμων (1888-1962). Επίσης έβριθαν με ειδήσεις από τα πολεμικά μέτωπα της Ευρώπης.
«Ο τορπιλισμός της Έλλης». Λαϊκή λιθογραφία.
Οπότε η κυβέρνηση κλήθηκε να διαχειριστεί μία έκτακτη κατάσταση. Προφανώς μετά από συνεννοήσεις και συσκέψεις αποφασίστηκε να ενημερωθεί το κοινό μέσω ραδιοφώνου και ο τρόπος διάδοσης της πληροφορίας να είναι τέτοιος ώστε να μην δημιουργήσει κλίμα ηττοπάθειας. Πράγματι στις μιάμιση μετά το μεσημέρι μεταδόθηκε η απίστευτη είδηση με αρκετές λεπτομέρειες. Ανακοινώθηκε ότι άγνωστο υποβρύχιο τορπίλισε μία από τις καλύτερες μονάδες του στόλου μας, το εύδρομο «Έλλη» που ήταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Τήνου που πανηγύριζε την Παναγία.
Η είδηση που μεταδόθηκε από τους κατόχους ραδιοφώνων και τους θαμώνες των διαφόρων κέντρων κυκλοφόρησε αμέσως. Ώρες ολόκληρες ακόμη και μετά τα μεσάνυχτα πλήθη κόσμου κατέκλυζαν τα κέντρα όπου λειτουργούσαν ραδιόφωνα και περίμεναν να ακούσουν τις νεότερες ανακοινώσεις. Άμεση ήταν και η αντίδραση του Ιωάννη Μεταξά. Πρώτα ενημέρωσε τηλεφωνικά τον βασιλιά -ο οποίος βρισκόταν στη Δεκέλεια- και στη συνέχεια έστειλε τηλεγράφημα στις Αρχές της Τήνου. Ένα τηλεγράφημα το περιεχόμενο του οποίου διαβάστηκε και από το ραδιόφωνο:
«Είμαι βέβαιος ότι θα έχετε ενθαρρύνει τους προσκυνητάς και ότι αυτοί ως αληθινοί Έλληνες δεν θα έχουν ανάγκη ενθαρρύνσεως. Είμαι βέβαιος επίσης ότι η λιτανεία θα γίνη. Διά την επιστροφήν των πλοίων με τους προσκυνητάς θα απαντήσω συντόμως και θα φροντίσω διά την προστασίαν των. Πρόεδρος της Κυβερνήσεως Ιωάννης Μεταξάς». Μέσω του ραδιοφώνου γνωστοποιήθηκε και το περιεχόμενο των επιστολών που αντάλλαξαν ο Ι. Μεταξάς με τον ανώτατο άρχοντα της χώρας, τον βασιλέα Γεώργιο Β’.
Από την είσοδο του Κ/Δ «ΕΛΛΗ» στο λιμάνι της Τήνου (14 Αυγούστου 1940).
Η κοινοποίηση αποσκοπούσε μεν στην ενημέρωση του κοινού αλλά με τέτοιο τρόπο ώστε να εμψυχώνεται για τα επερχόμενα. Διότι τουλάχιστον οι ιθύνοντες γνώριζαν. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι την επομένη του τορπιλισμού, στις 16 Αυγούστου, το υπουργείο Στρατιωτικών κάλεσε να παρουσιαστούν έφεδροι αξιωματικοί και οπλίτες «διά ασκήσεις». Μέσω του ραδιοφώνου και των τηλεγραφημάτων η είδηση κυκλοφόρησε σε όλο τον κόσμο προκαλώντας αίσθηση και εκδηλώσεις συμπάθειας.
Την επομένη, το σύνολο των εφημερίδων είχαν βεβαίως ως πρώτη είδηση τον τορπιλισμό, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και περιγραφές, οι οποίες ωστόσο ήταν εμφανώς συντονισμένες με τη «γραμμή» που έδινε η κυβέρνηση σε μία ιδιαίτερα δύσκολη στιγμή. Ευρύτερα η στάση του Τύπου τις κρίσιμες εκείνες ώρες εντυπωσιάζει, αν λάβουμε υπόψη τα μέσα της εποχής και τους τρόπους ελέγχου των πληροφοριών που έβλεπαν το φως της δημοσιότητας. Σκοπός ήταν να κρατηθεί ψηλά το φρόνημα του στρατού και του ελληνικού λαού.
Αμέσως μετά το επεισόδιο της «Έλλης» ο υφυπουργός Τύπου και Τουρισμού Θ. Νικολούδης επέσπευδε τις διαδικασίες για την ενίσχυση και αναβάθμιση του Ραδιοφωνικού Σταθμού Αθηνών. Συγκεκριμένα ο πομπός ενισχύθηκε από 15 σε 17 κιλοβάτ. Ο πομπός που υπήρχε δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει τις ανάγκες για ενημέρωση της δημόσιας γνώμης στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Ήταν ένα «εργαλείο» του οποίου την αξία και τη χρησιμότητα γνώριζε το καθεστώς της 4ης Αυγούστου. Γι’ αυτό εξάλλου από τον Δεκέμβριο 1938 υπήχθησαν οι ραδιοφωνικές υπηρεσίες στο υφυπουργείο Τύπου και Τουρισμού, το οποίο χάρασσε και την πολιτική προπαγάνδας τόσο εν καιρώ ειρήνης όσο και εν καιρώ πολέμου. Έξι φορές την ημέρα μεταδίδονταν ειδήσεις και η ραδιοφωνική εφημερίδα της χώρας έφτανε μέχρι το πιο απόμακρο χωριό με τρόπο ώστε για πρώτη φορά συνδεόταν με την πρωτεύουσα και όλο τον κόσμο.
