Τηλεφωνική συνεννόηση (τέλη 19ου αιώνα)
«῾Η Ἑλλάς εἶνε ἡ τελευταία εἰς τήν ὁποίαν διεδόθη τό τηλέφωνον, ἔστω καί ἄν ἀπό τοῦ 1908 ἱδρύθη τό πρῶτον τηλεφωνικόν κέντρον εἰς τάς Ἀθήνας, ἄν καί ἡ ἐφεύρεσις τοῦ Γκράχαμ Μπέλλ ἐγνώσθη εἰς τόν κόσμον ἀπό τοῦ 1875. Ἡ ἀλήθεια εἶνε ὅτι ἀπό τοῦ 1880 προηγμέναι τινές βιομηχανίαι εἰς τήν Ἑλλάδα, ἔχουσαι ἀνάγκην συχνῆς συνεννοήσεως μέ ἀπομακρυσμένα κέντρα τῆς ἐργασίας των, συνεδέοντο τηλεφωνικῶς καί ἰδιωτικῶς, ὅπως εἰς τό Λαύριον. Καί οἱ Σιδηρόδρομοι Ἀττικῆς ἀπό τοῦ 1885, ὅτι τό πρῶτον ἐλειτούργουν, ἐξυπηρετοῦντο εἰς τήν κίνησίν των διά τηλεφώνου. Καί τούτου ὅμως παλαιότερον τηλέφωνον ἦτο τό τοῦ σιδηροδρόμου Ἀθηνῶν-Πειραιῶς, ὅτε ἀκόμη ἦτο ἀτμοκίνητος.
Τα πρώτα κρατικά
Αὐτά ἦσαν τά πρῶτα τηλέφωνα εἰς τήν Ἑλλάδα, ἀλλά ἰδιωτικῆς ὅλως μορφῆς καί περιωρισμένης χρήσεως. Δέν ἦσαν κοινόχρηστα. Καί τό Δημόσιον ὅμως δέν ὑστέρησε διά τάς κρατικάς του ἀνάγκας. Ἡ ἀνάπτυξις τῶν Ἀθηνῶν καί αἱ ἀνάγκαι τῆς δημοσίας ἀσφαλείας ἐπέβαλλον τήν τηλεφωνικήν συγκοινωνίαν μεταξύ τῶν διαφόρων ἀστυνομικῶν τμημάτων καί τῆς διευθύνσεως τῆς ἀστυνομίας. Ἐπίσης μεταξύ τῶν διαφόρων ὑπουργείων, ὡς καί εἰς τινας ἐπαρχίας διά τοπικάς ἐξαιρετικάς ἀνάγκας. Ὅλα αὐτά εἶχον ἴδια τηλέφωνα. Ἀπό τά πρῶτα λοιπόν ἔτη τῆς μεγαλοφυοῦς ταύτης ἐφευρέσεως ἐχρησιμοποιήθη τό τηλέφωνον εἰς τήν Ἑλλάδα, ἀλλά δέν διεδόθη ὅσον ἔπρεπε. Οὔτε ὠφελήθη ἀναλόγως ἡ κοινωνία.
Η κοινή χρήσις
Εἰς κοινή χρῆσιν παρεδόθη τό τηλέφωνον τῶ 1908. Τότε ἱδρύθη τό πρῶτον τηλεφωνικόν κέντρον Ἀθηνῶν, εἰς τήν ἀρχήν μέ 200 συνδρομητάς, ἐπεξετάθη δέ σύν τῶ χρόνω διά 1500. Συγχρόνως ἱδρύθησαν καί τηλεφωνικά κέντρα εἰς τόν Πειραιᾶ, τάς Πάτρας, τόν Βόλον, τάς Καλάμας, τόν Πύργον, τήν Κέρκυραν, μετά δέ τούς Βαλκανικούς πολέμους εἰς Θεσσαλονίκην, Καβάλλαν κ.λπ. Ἀλλά καί τό κέντρον τῶν 1500 συνδρομητῶν τῶν Ἀθηνῶν ἀπεδείχθη ἀνεπαρκές καί τό 1929 ἱδρύθη νέον κέντρον διά 3000 συνδρομητάς συστήματος Western Electric.
Ανεπαρκής εξυπηρέτησις
Καθ᾽ ὅλον τό διάστημα αὐτό, ἡ συγκοινωνία διά τηλεφώνου ἦτο ἀτελεστάτη. Ὁ τηλεφωνῶν ἐζήτει ἀπό τό κέντρον τήν σύνδεσίν του μέ τόν μεθ᾽ οὖ ἐπεθύμει νά συνεννοηθεῖ. Ἐξηρτᾶτο σχεδόν πάντοτε ἀπό τά νεῦρα τῆς τηλεφωνητρίας, ἡ ὁποία εἰς τό κέντρον διεχειρίζετο τόν πίνακα τῆς συνδέσεως. Χίλια δύο ἐμπόδια καθίστων προβληματικήν τήν σύνδεσίν των. Ἐπεισόδια διαρκῶς ἐσημειοῦντο, αἱ ἐναέριοι τηλεφωνικαί γραμμαί ἦσαν ἀτελέστατοι, τά τηλέφωνα ἐλαττωματικά καί μόνον ἀγανάκτησις ἦτο τό γεννώμενον συναίσθημα εἰς τόν προσπαθοῦντα νά τηλεφωνήση καί συνεννοηθῆ.
Ἐν τῶ μεταξύ τό αὐτόματον τηλεφωνικόν σύστημα ἐπεκράτει εἰς ὅλον τόν κόσμον καί ἐρρύθμιζε τήν συγκοινωνίαν. Καί ἡ Ἑλλάς συνεχρονίσθη διά τῆς συμβάσεως τοῦ 1930 καί ἀπό τοῦ Αὐγούστου 1931 άπεκτήσαμεν πράγματι τηλέφωνον. Ἡ μεταβολή ὑπῆρξε ραγδαία. Ἡ τόσον δυσμενῶς διατεθειμένη διά τό τηλέφωνον καί τήν ἐξυπηρέτησίν του κοινωνία μετέβαλε γνώμην. Οἱ συνδρομηταί, ἀπό 6 χιλιάδας περίπου τό 1932, σήμερον ὑπερέβησαν τάς 30.000, αὐξανόμενοι καθημερινῶς.
Αι επαρχίαι
Καί τοῦτο διά τό συγκρότημα Ἀθηνῶν-Πειραιῶς καί Περιχώρων, ἐφ᾽ ὅσον ἐδημιουργήθησαν τηλεφωνικά αὐτόματα κέντρα εἰς 18 ἄλλας πόλεις τῆς Ἑλλάδος, όπως Θεσσαλονίκη, Καβάλλαν, Βόλον, Δράμαν κ.ά… Ἡ Θεσσαλονίκη σήμερον (σ.σ. 1939) ἔχει 4.190 συνδρομητάς, αἱ Πάτραι σχεδόν 1000, ὁ Βόλος 700, τό Ἡράκλειον 600 καί ἀναλόγους αἱ λοιπαί. Καί τῶν ἐπαρχιακῶν κέντρων οἱ συνδρομηταί καθημερινῶς αὐξάνονται.
Τά καταβαλλόμενα τέλη εἶνε ἀσφαλῶς ὑπερβολικά. Τυχόν μείωσις θά εἶχεν ἀναμφισβητήτως ὡς ἀποτέλεσμα τήν ἐπί μᾶλλον διάδοσιν τοῦ τηλεφώνου εἰς τήν Ἑλλάδα… Τά περισσότερα τηλέφωνα ἀπό τούς συνδρομητάς τῆς ἑταιρείας διαθέτει τό κράτος μέ τάς διαφόρους ὑπηρεσίας του. Ὑπολογίζουν εἰς 1000 τά τηλέφωνα πού διαθέτουν τά διάφορα ὑπουργεῖα.
Καί ἐκ τούτων τά περισσότερα καλύπτει τό ὑπουργεῖον τῆς Δημ. Ἀσφαλείας, ὑπέρ τά 165, τῶν Οἰκονομικῶν 120. Ἕπεται τό τῶν Στρατιωτικῶν μέ 110, τῶν Ναυτικῶν μέ 109 καί ὀλιγώτερα τό τῆς Ἐργασίας, ἀρκούμενον εἰς 20. Ἄλλοι μεγάλοι συνδρομηταί τοῦ τηλεφώνου εἶνε αἱ Τράπεζαι καί οἱ Σιδηρόδρομοι. Οἱ Σ.Ε.Κ. ἔχουν 47, τῆς Πελοποννήσου 23. Μεταξύ τῶν Τραπεζῶν προηγεῖται ἡ τῆς Ἑλλάδος, διαθέτουσα 29 τηλέφωνα. Ἡ Ἐθνική 21, ἡ Ἀγροτική 20, ἡ Ἐμπορική 19 καί ἡ Ἰονικη 15. Αἱ λοιπαί ὀλιγώτερα.
Να γίνη ευθηνότερον
Ἡ χρῆσις του θά ἦτο εὐρυτέρα καί αἱ ὑπηρεσίαι του μεγαλείτεραι, ἄν παρείχοντο μεγαλείτεραι οἰκονομικαί εὐκολίαι εἰς τούς τηλεφωνοῦντας καί ἄν ἔπαυαν νά κλειδώνωνται τά τηλέφωνα καί νά γίνεται ἡ ἰδιωτική ἐκμετάλλευσις καθ᾽ ὅν τρόπον γίνεται σήμερον, καί ἄν κατηργοῦντο οἱ κουμπαράδες εἰς τάς οἰκογενείας, ὅπου κάθε τηλεφωνοῦν ὀφείλει νά πληρώση τό τηλεφώνημά του κατά τόν ρεφενιδικώτερον τρόπον, ὅστις καθιστᾶ τοῦτο σήμερον εἶδος πολυτελείας.[1]
