Η θεομηνία που σάρωσε Αθήνα και Πειραιά (1961)

Τραγικός απολογισμός, με δεκάδες νεκρούς, εκατοντάδες τραυματίες και χιλιάδες αστέγους

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

 

Ξυπόλητη, λασπωμένη γεμάτη απορία κοιτά την καταστροφή.

 

Μητέρα προσπαθεί να προστατεύσει τα παιδιά της.

Στις 7 Νοεμβρίου 1961, 1500 στρατιώτες και 600 χωροφύλακες καταμετρούσαν 44 νεκρούς, 300 τραυματίες και 4500 ανθρώπους που έμειναν άστεγοι από έναν τρομερό τυφώνα, μία από τις χειρότερες καταιγίδες που έπληξαν ποτέ την Αθήνα και τον Πειραιά την προηγούμενη νύχτα.

Την Κυριακή προς Δευτέρα, 5 προς 6 Νοεμβρίου, η πρωτοφανής σε ένταση καταιγίδα, η οποία έπληξε την πρωτεύουσα και το επίνειό της, είχε ως αποτέλεσμα να ξεχειλίσει ο Κηφισός ποταμός και περιοχές όπως τα Λιόσια το Περιστέρι το Μπουρνάζι και το Μοσχάτο να ζήσουν εφιαλτικές ώρες.

Οι αρμόδιοι υποστήριζαν πως επρόκειτο για θεομηνία, τυφώνα, που χαρακτηρίστηκε από ένταση και διάρκεια. Αναπτύχθηκε στον Σαρωνικό, πέρασε από την Αττική και κατευθύνθηκε προς την Εύβοια όπου συνέχισε την καταστροφική του πορεία, περνώντας από Αιτωλοακαρνανία και Ήπειρο για να διαλυθεί στη συνέχεια. Όλα άρχισαν με αύξηση της έντασης του ανέμου γύρω στα μεσάνυχτα. Προσέλαβε τρομακτική μορφή περίπου στις τέσσερις το πρωί και αργότερα πάλι προς τα ξημερώματα.

Πλημμυρισμένη υπόγεια στοά του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου.

 

Ο Κηφισσός ποταμός φούσκωσε. Τα ρέματα ξεχείλισαν.

 

Αυτοψία στις κατεστραμμένες περιοχές.

Περίπου 300 σπίτια ξεθεμελιώθηκαν, τα περισσότερα στο Μπουρνάζι, όπου το ύψος του νερού έφτασε στα δύο μέτρα. Στέγες ξηλώθηκαν, πνίγηκαν άνθρωποι και κατοικίδια παρασύρθηκαν έως τον Κηφισό και από εκεί στη θάλασσα. Χείμαρροι νερού κατεβαίνοντας από την Πάρνηθα έπιασαν τον κόσμο στον ύπνο και ισοπέδωσαν τα πάντα στο πέρασμά τους. Ο κατακλυσμός μετέβαλε τις προκυμαίες του Πειραιά σε μία νέα θάλασσα, ενώ ολόκληρες περιοχές του κέντρου των Αθηνών μεταβλήθηκαν σε λιμνοθάλασσες.

Σκηνές αλλοφροσύνης παντού. Κόκκινα λασπόνερα γκρέμισαν το φράγμα του Αγίου Φανουρίου και πελώρια κύματα κατέκλυσαν τους στενούς δρόμους του συνοικισμού, όπου ημίγυμνοι και πανικόβλητοι άνθρωποι προσπαθούσαν να σωθούν. Τα νεκροτομεία Αθηνών και Πειραιώς γέμισαν πτώματα, ενώ σε όλα τα νοσοκομεία, τους σταθμούς πρώτων βοηθειών και τα καταστήματα του ΙΚΑ έφθαναν τραυματίες.

Τεράστια κύματα ξεχύθηκαν και κάλυψαν τη φαληρική παραλία.

Περισσότερα από 1500 ήταν τα σπίτια που έγιναν ακατοίκητα, ενώ οι 3000 άστεγοι των Αθηνών και οι 1500 του Πειραιώς προσπαθούσαν να εξυπηρετηθούν, από τις ανύπαρκτες για τέτοιες περιπτώσεις κρατικές υποδομές, σε δημόσια σχολεία. Η καταιγίδα χαρακτηρίστηκε επισήμως «κυκλών ασυνήθους σφοδρότητος» που προήλθε από το Ιόνιο πέλαγος με ανέμους, οι οποίοι έφθαναν σε ορισμένα σημεία τους 50 κόμβους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΜΥ στη Ν. Φιλαδέλφεια μέσα σε 8 ώρες έπεσαν 114mm βροχής[1]!

Τα ανθρώπινα δράματα ήταν εκατοντάδες, όπως και τα ερείπια, η λάσπη και η απόγνωση του κόσμου. Μια πραγματική νύχτα τρόμου που έμεινε αξέχαστη σε όσους την έζησαν. Επί δέκα ολόκληρες ώρες συνέχιζε ο τυφώνας το έργο του μετατρέποντας την ελληνική πρωτεύουσα σε λιμνοθάλασσα. Ο Κηφισός και ο Ιλισός ξεχείλισαν παρασύροντας ότι έβρισκαν στο πέρασμά τους, προκαλώντας τις μεγαλύτερες ζημιές μιας ολόκληρης πεντηκονταετίας.

Στιγμές ανθρώπινης αλληλεγγύης.

Οι αφανείς ήρωες και ο υπέρ πάντων αγώνας τους

Συγκινητική ήταν η προσφορά των ανδρών της Αστυνομίας, της Χωροφυλακής, της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας αλλά και του Στρατού που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Οι αφανείς ήρωες που συνήθως προτάσσουν τα στήθη τους. Και την κρίσιμη εκείνη νύχτα έδωσαν κυριολεκτικά μάχες για να σώσουν ζωές και περιουσίες. Τα ασυρματοφόρα αυτοκίνητα της εποχής κινούνταν προς κάθε κατεύθυνση, ενώ βρέθηκε στους τόπους της καταστροφής το σύνολο του στόλου των οχημάτων της Πυροσβεστικής κουβαλώντας ανθρώπους και αντλώντας νερά από τα υπόγεια στις φτωχογειτονιές.

Χιλιάδες άστεγοι βρίσκουν καταφύγιο σε εκκλησίες.

Η Βασίλισσα Φρειδερίκη φθάνει στις πλημμυρισμένες συνοικίες.

Αρκεί να αναφερθεί πως 26.000 κάτοικοι των Λιοσίων και του Μπουρναζίου τριγυρνούσαν την επόμενη μέρα το πρωί ημίγυμνοι στους γεμάτους λάσπες και νερά δρόμους. Τραγικές μορφές που έζησαν πραγματικό εφιάλτη. Μητέρες να αναζητούν στα βουρκωμένα νερά τα άψυχα σώματα των παιδιών τους. Παιδιά που είχαν χάσει τους γονείς τους. Ηλικιωμένοι οι οποίοι στη δύση της ζωής τους γνώρισαν ένα άδοξο τέλος[2].

Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα «Δημοκρατία» 9 Ιανουαρίου 2020

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι τσοπάνηδες και η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία

ΔΗΜΩΔΗΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑ

Μεταβείτε στο άρθρο: Οι τσοπάνηδες και η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία

Η ακμή και η παρακμή των παραδοσιακών βαρκάρηδων (λεμβούχων) του Πειραιώς

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

Μεταβείτε στο άρθρο: Η ακμή και η παρακμή των παραδοσιακών βαρκάρηδων (λεμβούχων) του Πειραιώς