Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Φλορένς Νάιτινγκεϊλ
Θεωρείται μία από τις σπουδαιότερες Βρετανίδες, υπήρξε η πρώτη που έθεσε τις βάσεις για την επιστημονική νοσηλευτική, ανάγοντας το νοσηλευτικό έργο σε λειτούργημα, γεγονός που της προσέδωσε την προσωνυμία «Πρόμαχος της Υγείας». Πρόκειται για την Φλορένς Νάιτινγκεϊλ (Florence Nightingale, 1820-1910) και δεν είναι ευρέως γνωστό, πως το 1849-50 μετά την Αίγυπτο επισκέφθηκε την Αθήνα και έμελε να συνδέσει την παρουσία της με μια μικρή κουκουβάγια που έγινε θρύλος!
Η Νάιτινγκεϊλ επισκέφθηκε τη μικρή ελληνική πρωτεύουσα και ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το ζεύγος Χιλλ, το οποίο είχε ήδη ιδρύσει από το 1831 την ομώνυμη Σχολή που λειτουργεί μέχρι τις ημέρες μας στην οδό Νικοδήμου της Πλάκας. Σώζεται περιγραφή με την επίσκεψή της στον εγκαταλελειμμένο τουρκικό κήπο που συνόρευε με τη Σχολή και τον οποίο επισκέπτονταν οι ταξιδιώτες της εποχής για να απολαύσουν την ομορφιά των λουλουδιών και των ελαιόδεντρων. Ο Αλ. Ραγκαβής κάνοντας λογοπαίγνιο με το επώνυμό της, το οποίο σημαίνει αηδόνι, αναφέρει πως στην επίσκεψή της εκείνη, τα αττικά αηδόνια που ήταν κρυμμένα στον βαθύσκιο κισσό του κήπου, κελαηδούσαν στέλνοντάς της θριαμβευτικό χαιρετισμό!
Είχε όμως και μια ακόμη εμπειρία η Νάιτινγκεϊλ στην Αθήνα. Την εποχή εκείνη άνθιζε στην Αθήνα το εμπόριο της κουκουβάγιας, η οποία παρέμενε το σύμβολο της Σοφίας και της Φρόνησης και παρέπεμπε στη Θεά Αθηνά. Μέχρι και 25 φράγκα πλήρωναν οι περιηγητές για να αποκτήσουν μια ταριχευμένη αθηναϊκή κουκουβάγια, από το πλήθος που ζούσε στην περιοχή της Ακροπόλεως. Είναι προφανές πως τα παιδιά, τα οποία συνήθως κυνηγούσαν τις κουκουβάγιες στις φωλιές τους, δεν υπολόγιζαν την ηλικία των πουλιών. Από τη μανία τους δεν ξέφευγαν βεβαίως και τα μωρά που τύχαινε να πέσουν από κάποια φωλιά του Παρθενώνα. Έτσι συνέβη και με την περίπτωση της Βρετανίδας, της οποίας το όνομα έφτασε στις ημέρες μας να είναι συνώνυμο του ελέους.
H κουκουβάγια Αθηνά που φιλοξενείται στο Μουσείο.
Βλέποντας πως οι πιτσιρικάδες θα βασάνιζαν μέχρι θανάτου τη μικρή κουκουβάγια φρόντισε να την αγοράσει. Τοποθέτησε με ασφάλεια το μικρό πουλί στα ρούχα της και από τότε έγινε αχώριστος σύντροφός της. Της έδωσε το όνομα Αθηνά, σε ανάμνηση της αρχαίας Ελληνίδας Θεάς και την τάιζε με το χέρι. Το πουλί ποτέ δεν συνήθισε την ανθρώπινη παρουσία και συχνά ράμφιζε εκείνους που προσπαθούσαν να την αγγίξουν. Ωστόσο με την Νάιτινγκεϊλ ανέπτυξε μια ιδιαίτερη και ζεστή σχέση. Εκπαιδεύτηκε να μπαίνει σε κλουβί, να κουρνιάζει στο δάχτυλό της και να τη συνοδεύει στα ταξίδια της. Έτσι η Αθηνά έγινε κατά κάποιον τρόπο το σήμα κατατεθέν της Φλορένς. Πέντε χρόνια αργότερα όμως ξέσπασε ο πόλεμος της Κριμαίας και η Νάιτινγκεϊλ κλήθηκε να προσφέρει τις γνώσεις της στη νοσηλευτική.
Βεβαίως η εμπόλεμη ζώνη δεν ήταν τόπος ακόμη και για την έξυπνη και αφοσιωμένη Αθηνά. Οπότε η Νάιτινγκεϊλ φρόντισε να μείνει η Αθηνά στη σοφίτα της, ενώ εξασφάλισε και την τροφή της. Αλλά φαίνεται πως το πουλί όταν έχασε την παρέα του μαράζωσε και πέθανε. Η Φλορένς φρόντισε να το ταριχεύσουν και το κράτησε μέχρι τον θάνατό της. Η εύπορη αδελφή της Παρθενόπη, το 1855, έγραψε και τύπωσε για χάρη της αδελφής της βιβλίο 62 σελίδων με τίτλο «Η ζωή και ο θάνατος της Αθηνάς: Μια κουκουβάγια από τον Παρθενώνα». Η Φλορένς γέλασε αλλά και έκλαψε διαβάζοντάς το. Εντέλει μετά από πολλές περιπέτειες η βαλσαμωμένη κουκουβάγια διασώθηκε για να αγοραστεί από το Μουσείο Florence Nightingale του Λονδίνου για να θυμίζει την ευαίσθητη Πρόμαχο της Υγείας και την επίσκεψή της στην Αθήνα.
