Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Το Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού όταν άνοιξε η «Πέργκολα».
Το κατακαλόκαιρο του 1935 οι Αθηναίοι γνώρισαν μια νέα μόδα: Το πρώτο κέντρο διασκέδασης και κατάστημα αναψυχής στην ταράτσα ενός από τα εμβληματικά κτίρια του κέντρου της πόλης. Στα μέσα Ιουνίου εκείνης της χρονιάς οι κάτοικοι της πρωτεύουσας κλήθηκαν να πάρουν το ασανσέρ και να ανέβουν στην ταράτσα του Μεγάρου του Μετοχικού Ταμείου Στρατού. Η πρωτοβουλία ανήκε σε έναν κοσμογυρισμένο Τούρκο, τον Σαντήκ βέη, ο οποίος για λογαριασμό της «Εταιρείας Ξενοδοχειακών Εκμεταλλεύσεων» είχε αναλάβει τη διεύθυνση της «Πέργκολας», όπως ονομάστηκε το νέο κατάστημα[1].
Η πέργκολα ήταν ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του μεγαλύτερου κτιρίου των Αθηνών και της ημικυκλικής πλευράς του προς την πλατεία Συντάγματος του Μεγάρου του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, το οποίο σχεδιάσθηκε από τους Β. Κασσάνδρα και Λ. Μπόνη και ανεγειρόταν επί μία δωδεκαετία (1927-1939)[2]. Από κατασκευής προβλεπόταν να διαμορφωθεί χώρος «ντάνσινγκ» στην ταράτσα: Ένα κέντρο αναψυχής θερινό αλλά και χειμερινό, χάρη στη τζαμαρία με την οποία προβλεπόταν να κλείνει αλλά και με τεχνητούς κήπους.
Η θέα ήταν εξαιρετική, διέθετε ξεχωριστούς χώρους όπου είχαν δημιουργηθεί ένα ρεστοράν, ένα καφενείο – ζυθοπωλείο και ένα καφενείο βαριετέ. Η νέα αυτή επιχείρηση ερχόταν σε μια εποχή που η Αθήνα θεωρείτο η πόλη των καφενέδων. Σύμφωνα με επίσημη στατιστική της εποχής αναλογούσε ένα καφενείο σε κάθε 142 πολίτες!
Τότε η Αθήνα χαρακτηριζόταν ως η πόλη «της τεμπελιάς, του βασιλείου της τράπουλας, της κιμωλίας, του συριανού, του φασκόμηλου και του βαρυγλυκού»[3]. Όσο για την ποιότητα των καταστημάτων ψυχαγωγίας είχε ως εμβλήματα τη σπασμένη καρέκλα και το ραγισμένο μάρμαρο. Αυτή ήταν η παράδοση της πόλης που διατηρούσε ακόμη αρκετά από τα ανατολίτικα στοιχεία και συνήθειές της.
Εξάλλου, η υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού είχε και τις αρνητικές προεκτάσεις της, όπως ήταν τα κακής ποιότητας κέντρα διασκέδασης. Μεταξύ άλλων, αυξανόταν κάθε χρόνο ο αριθμός των τουριστών οι οποίοι αναζητούσαν ένα ευπρεπές περιβάλλον. Ο χώρος ενδεικνυόταν για την ανάπτυξη τέτοιας δραστηριότητας. Βρισκόταν μέσα στην καρδιά της πόλης, αλλά μακριά από τη σκόνη των χωματόδρομων. Μπορούσε να απλώνει περισσότερα από τριακόσια τραπεζάκια και είχε τρεις εισόδους. Την κεντρική επί της οδού Σταδίου και τις δύο πλάγιες, από τις οδούς Βουκουρεστίου και Αμερικής.
Διαφημιστική καταχώριση (δεκαετία 1930).
Τα χρήματα που διατέθηκαν, δύο εκατομμύρια δραχμές, για την διαμόρφωση του χώρου και την επίπλωσή του, ήταν μάλλον μυθικά για εκείνη την εποχή. Η «Πέργκολα» παρέμενε ανοικτή σχεδόν όλο το 24ωρο και προσέφερε από πρωινό και πρόγευμα μέχρι χορευτικό τσάι το απόγευμα, γεύμα, μπαρ, χορό και καλλιτεχνικά νούμερα το βράδυ. Είχε δε και μία από τις πρωτοπορίες της εποχής. Το προσωπικό αποτελούσαν νέα χαμογελαστά κορίτσια. Κορίτσια στην ορχήστρα, στην κουζίνα, κορίτσια σερβιτόροι και βοηθοί σερβιτόρων. Τηλεφωνικοί θάλαμοι, περίπτερα με λουλούδια, τσιγάρα και εφημερίδες συμπλήρωναν το σκηνικό[4].
Τα εγκαίνια της «Πέργκολας» πραγματοποιήθηκαν στις 17 Ιουλίου 1935 και σημειώθηκε πραγματική κοσμοπλημμύρα, αφού προηγήθηκε μεγάλη διαφημιστική καμπάνια. Περίπου έξι χιλιάδες άνθρωποι ανέβηκαν μέχρι την ταράτσα του Μετοχικού για να απολαύσουν το νέο στέκι της πόλης. Ωστόσο η τόσο μεγάλη προσέλευση δημιούργησε ένα απρόσμενο κομφούζιο, αφού κανείς δεν μπορούσε να εξυπηρετηθεί. Αποτέλεσμα, την επομένη η διεύθυνση της επιχείρησης υποχρεώθηκε να ζητήσει συγγνώμη και να υποσχεθεί ότι λάμβανε μέτρα ώστε να μην επαναληφθεί ξανά τέτοιο φαινόμενο[5]. Η «Πέργκολα» συνέχισε τη λειτουργία της μέχρι το ξέσπασμα του πολέμου, φιλοξενώντας και πολλές κοσμικές εκδηλώσεις. Μεταπολεμικά ομότιτλο κατάστημα λειτούργησε στην Κηφισιά[6].
