Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Η Γερμανική Σχολή Αθηνών στις αρχές του 20ού αιώνα.
Άκομή ένα σχολικό συγκρότημα στο οποίο είχαν εγκατασταθεί εκατοντάδες αλλοδαποί, εκκενώθηκε μετά από επιχείρηση της Ελληνικής Αστυνομίας. Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν την πλούσια ιστορία καθώς και την αρχιτεκτονική του αξία.
Η περιοχή που γνωρίζουμε ως Πευκάκια, δηλαδή το ανατολικό μέρος της Νεάπολης, που απλώνεται στα δυτικά πλάγια του Λυκαβηττού, ήταν ερημική μέχρι περίπου τα τέλη της δεκαετίας 1880, όταν άρχισε να γνωρίζει ραγδαία ανάπτυξη. Το 1895 ο σπουδαίος Γερμανός αρχιτέκτονας Γουλιέλμος Δαίρπεφλδ (Wilhelm Dörpfeld) μίλησε δημόσια για την ίδρυση μιας Γερμανικής Σχολής.
Δύο χρόνια αργότερα (1897) αγοράστηκε το οικόπεδο που περιελάμβανε ολόκληρο το οικοδομικό τετράγωνο, το οποίο περικλείεται από τις οδούς Πρασσά, Αραχώβης (νυν Μερλιέ), Ασκληπιού και Βαλτετσίου. Το 1897 ξεκίνησε και η ανέγερση του κτιρίου με σχέδια του Γουλιέλμου Δαίρπεφλδ, γεγονός που καθιστά το σωζόμενο κτίριο ένα από τα επίλεκτα δείγματα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής ειδικού σκοπού του 19ου αιώνα που σώζονται στην ελληνική πρωτεύουσα. Τα επίσημα εγκαίνια του (παλαιού) κτιρίου πραγματοποιήθηκαν στις 23 Μαρτίου 1898.
Γουλιέλμος Δαίρπεφλδ (Wilhelm Dörpfeld)
Τη διετία 1928-29, δίπλα στο πρώτο κτίριο, στην ελεύθερη πλευρά της οδού Αραχώβης και προς την οδό Ασκληπιού, ανεγείρεται νέο κτίριο σε σχέδια των αρχιτεκτόνων Γ. Διαμαντόπουλου και Γουσταύου Εγκλάου (Gustav Eglau). Ορισμένες σοβαρές πηγές προσθέτουν στους σχεδιαστές τον σπουδαίο Γερμανό αρχιτέκτονα Κάρλ Μπένσελ (Carl Bensel). Ούτως ή άλλως αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα του αποκαλούμενου Μοντέρνου Κινήματος. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος του 1940, η σχολή σταμάτησε τη λειτουργία της, η οποία άρχισε εκ νέου μετά την κατάληψη των Αθηνών από τα γερμανικά στρατεύματα. Το καλοκαίρι 1941 προστέθηκε ακόμη ένας όροφος στο παλαιό κτίριο, ενώ η Γερμανική Σχολή σταμάτησε τη λειτουργία της εκ νέου το 1944.
Το 1947 στο κτίριο της Γερμανικής Σχολής εγκαταστάθηκε το Ινστιτούτον Ερεύνης Νοσημάτων Θώρακος, που ηγήθηκε του Αντιφυματικού Αγώνα. Στο κτίριο επήλθαν τροποποιήσεις για τη διαρρύθμιση και την αρχιτεκτονική προσαρμογή του στις νέες ανάγκες. Στον ίδιο χώρο στεγάστηκαν και δύο συναφείς υπηρεσίες του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας, το Πρότυπο Αντιφυματικό Ιατρείο Αθηνών και η Υπηρεσία Αντιφυματικού Εμβολιασμού.
Η Γερμανική Σχολή το 1938
Η Γερμανική Σχολή επαναλειτούργησε το 1956, αλλά δεν κατόρθωσε να επανέλθει στα παλαιά της κτίρια. Διότι εκείνο το έτος το Ελληνικό Δημόσιο εξέφρασε την επιθυμία να αποκτήσει την κυριότητα επί του συνόλου του ακινήτου της τέως Γερμανικής Σχολής, δηλαδή το τετράγωνο Ασκληπιού – Αραχώβης – Βαλτετσίου και Πρασσά. Πράγματι επήλθε συμφωνία και σε αντάλλαγμα το Ελληνικό Δημόσιο παραχώρησε στην Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση της Γερμανίας το ακίνητο της οδού Πατησίων 196 και Κύπρου. Πρόκειται για το οικόπεδο το οποίο είχε βρεθεί στο επίκεντρο της επικαιρότητας επί δημαρχίας Νικήτα Κακλαμάνη και εν τέλει καταλήφθηκε και αφέθηκε στην τύχη του.
«Πλήγωσε» τις εγκαταστάσεις ο σεισμός του 1989
Το Ινστιτούτον Ερεύνης Νοσημάτων Θώρακος λειτούργησε εκεί έως το 1969, οπότε και μετεγκαταστάθηκε στην οδό Αβέρωφ. Στο κτιριακό συγκρότημα εγκαταστάθηκε και λειτούργησε από το 1970 έως το 1983 το Βαρβάκειο, το οποίο στη συνέχεια μεταστεγάστηκε στις εγκαταστάσεις του στο Ψυχικό. Επίσης, στις ίδιες εγκαταστάσεις και μετά από πολύχρονες διαμάχες και συζητήσεις λειτούργησε το 5ο Γυμνάσιο και Λύκειο (το οποίο ενσωματώθηκε με το 46ο), το πρώην 29ο Λύκειο Εξαρχείων.
Το 1988 θεσμοθετήθηκε η πεζοδρόμηση της οδού Πρασσά και τμήμα της οδού Βαλτετσίου (Οκτάβιου Μερλιέ), με τη συναίνεση του Δήμου Αθηναίων. Με τον σεισμό του 1989 το παλαιό κτίριο κρίθηκε ακατάλληλο. Οι εγκαταστάσεις εγκαταλείφθηκαν το 2013 με τις συγχωνεύσεις των σχολείων. Ακολούθησαν καταλήψεις μικρής έκτασης έως το 2016 όταν πλέον έγινε μεθοδευμένη κατάληψη και επήλθαν μεγάλες καταστροφές και αλλοιώσεις των χώρων.
