Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Ας επιχειρήσουμε να δούμε πως βίωναν την εορταστική περίοδο στην Αθήνα στο γύρισμα του 1874 προς το 1875. Όταν πρωθυπουργός της χώρας ήταν ο παλαιοκομματικός Δημήτριος Βούλγαρης, ο αποκαλούμενος Τζουμπές. Είχε φανατικούς εχθρούς αλλά και φίλους, οι οποίοι ενόψει των γιορτών ακόμη και κάλαντα συνέθεταν και του έψαλαν: «Άγιε Βασίλη μ’ κόπιασε κ’ ευλόγα τον αφέντη / τον υπουργό μας τον τρανό, τον άξιο λεβέντη. / Άγιε Βασίλη βλόγα τον σαν να βουνά να ζήση / και στο θρονί που κάθησε σα λέπι να κολλήση». Ζητούσαν δε από τον πρωθυπουργό συγκεκριμένα πράγματα: «Να ξεχερσώση τα βουνά, τους κάμπους να φυτέψη / να κάμη πλούσιους τους πτωχούς, τις χήρες να παντρέψει»!
Δημήτριος Βούλγαρης
Βέβαια, ο Βούλγαρης δεν πρόλαβε να ικανοποιήσει τις επιθυμίες των ψηφοφόρων του, αφού λίγους μήνες μετά έπεσε, για να τον διαδεχθεί και να σχηματίσει την πρώτη από τις επτά κυβερνήσεις του το νέο άστρο της πολιτικής, που ήταν ο Χαρίλαος Τρικούπης. Έμεινε ωστόσο στη θέση του επί πολλά χρόνια ο δήμαρχος Αθηναίων Παναγής Κυριακός, ο οποίος παραμονές Πρωτοχρονιάς προσπαθούσε να αποτρέψει δύο προξένους να μονομαχήσουν μεταξύ τους. Κανείς δεν γνώριζε την αιτία που ο πρόξενος της Ιταλίας Γαλιάνι κάλεσε σε μονομαχία τον πρέσβη της Ρωσίας Σαβούροφ. Οι φήμες τους ήθελαν να φιλονικούν για μια γυναίκα. Εν τέλει μονομάχησαν κάπου στο Φάληρο, με αποτέλεσμα ο Ρώσος να φύγει πληγωμένος στον βραχίονα.
Παραμονές της Πρωτοχρονιάς ο κόσμος ξεχυνόταν στους δρόμους πανηγυρίζοντας και θορυβώντας για να αποχαιρετήσει τον χρόνο που έφευγε. Ήταν μια συνήθεια που κρατούσε επί πολλά χρόνια. Γεμάτοι οι κεντρικοί δρόμοι με άνδρες, γυναίκες και παιδιά που πανηγύριζαν σφυρίζοντας και κρατώντας σουραύλια και τριζόνια για να προκαλέσουν κριτικές του είδους «οποία κατάπτωσις φρονήσεως και ηθικής»! Την παραμονή επίσης με θρησκευτική ευλάβεια οι άνδρες καταλάμβαναν τη θέση τους για να ξενυχτήσουν χαρτοπαίζοντας σε ξενοδοχεία, καφενεία, λέσχες και χαμαιτυπεία.
Ανήμερα την Πρωτοχρονιά η πόλη ξυπνούσε από τις κανονιές που έπεφταν από την περιοχή της Πνύκας. Από τα περίεργα και άξια σχολιασμού ήταν το γεγονός ότι ο κόσμος την Πρωτοχρονιά, ανάμεσα στα γλυκίσματα που κατανάλωνε και προτιμούσε για τα δώρα του ήταν και οι μπομπονιέρες. Υπήρχαν δε εισαγωγείς, όπως ο ζαχαροπλάστης Σταύρος Ακριβόπουλος, ο οποίος έκανε προμήθειες ειδικά για τις ημέρες των γιορτών.
«Τοπίο κοντά στην Αθήνα», James Skene.
Τα όρια του Λεκανοπεδίου
Εν τω μεταξύ μια αστυνομική διάταξη ήρθε να ταράξει τα νερά. Εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 1874 και όριζε ότι από 1ης Ιανουαρίου απαγορευόταν πλέον αυστηρά σε όσους είχαν πρόβατα, κατσίκια, βόδια, άλογα και κάθε είδους ζώα να τα βόσκουν ελεύθερα και χωρίς κουδούνια εντός του λεκανοπεδίου Αθηνών! Έχουν ενδιαφέρον τα όρια του λεκανοπεδίου, τα οποία ξεκινούσαν από τον Άγιο Ιωάννη Βουλιαγμένης (Κυνηγό), πήγαιναν στον Άγιο Ιωάννη Θεολόγο και στη Μονή Αστερίου της Καισαριανής (Αστέρι) για να φτάσουν στον Άγιο Ιωάννη τον Καρέα και τον Υμηττό. Έπιαναν ακόμη από τους Τράχωνες (Άλιμος) μέχρι την Πυρνερή (Πυρναρή – Γλυφάδα) και από το Κατσιπόδι (Δάφνη) μέχρι το Καλαμάκι! Δυτικά έπιαναν από το Κερατσίνι, το Χαϊδάρι και τα Άσπρα Χώματα μέχρι τα Νέα Λιόσια, το Βαθύ Ρεύμα και στου Κακουργιάννη (Καματερό). Αρκτικά έπιαναν τα περίφημα Πεύκα Βέρδη (Πετρούπολη – Ποικίλο Όρος) για να φτάσουν στα Τουρκοβούνια, την Εύμορφη Εκκλησιά (Γαλάτσι) και την Καλογρέζα περιλαμβάνοντας βεβαίως και τη θέση Ψυχικό. Αυτό λοιπόν ήταν το Λεκανοπέδιο, εντός του οποίου απαγορευόταν αυστηρά η βοσκή!
