Τί ἐνοικιάζεται παρακαλῶ;[1]
Τὸ παλαιὸν ἐκεῖνο ἀπόφθεγμα «ὅλα ἀγοράζονται, φθάνει κανεὶς νὰ προσφέρῃ τὴν τιμή τους», ἠμπορεῖ ἀξιόλογα νὰ παραφρασθῇ διὰ τὰς Ἀθήνας «ὅλα ἐνοικιάζονται, φθάνει νὰ προσφέρῃ κανεὶς τὸ ἐνοίκιόν τους»… Τὸ «ὅλα» θὰ ἠμποροῦσε νὰ ἐπεκταθῇ εἰς πάμπολλα πράγματα, ἀπὸ τῶν παιδιῶν, ποὺ ἐνοικιάζουν οἱ ζητιάνοι διὰ τήν κοσμίαν ἐμφάνισιν τοῦ ἐπαγγέλματός των, μέχρι τῶν «σμόκιν» διὰ ἑσπερίδας, ἀκόμη καὶ τῶν ἐπίπλων πολυτελείας διά… γάμους, ἀλλὰ ὁπωσδήποτε ἠμποροῦμε νὰ περιορισθοῦμε εἰς τὸ ζήτημα τῆς σαιζὸν», τὰ σπίτια.
Οἱ ἀθηναϊκοὶ δρόμοι ἔχουν ἀπ’ ἄκρου εἰς ἄκρον παρασημοφορηθῇ μὲ ἐνοικιαστήρια, καὶ εἶνε ὅπως οἱ παρασημοφορημένοι τραυματίαι τῶν παλαιῶν καὶ ἐνδόξων ἐκστρατειῶν… Ὅσο πιὸ πολλὰ χάλια ἔχει κάθε δρόμος, τόσα καὶ περισσότερα παράσημα… ἐνοικιαστήρια δηλαδή, φέρει!… Ἡ μεγάλη «σῆζον» εἰς τὰς κοσμοπολιτικὰς Ἀθήνας δὲν ἔχει τίποτε νὰ ζηλέψῃ ἀπὸ τὰς ἄλλας μεγαλοπόλεις… Διὰ τὴν «σῆζον» αὐτὴν ὅλοι εὑρίσκονται ἐπὶ ποδός, ὅλοι τρέχουν, ὅλοι ἀσχόλλουν, ὅλοι τὴν περιμένουν μετ’ ἀγωνίας, ὅλοι ἑτοιμάζονται ἐντατικὰ ἀπὸ ὑπομονῆς μέχρι τουαλέττας… Διότι καὶ ἡ τουαλέττα εἶνε ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ διὰ τὴν μεγάλην αὐτὴν ἐποχήν. Ἀπὸ τῶν ἀρχῶν τοῦ Ἰουλίου δίνονται τὰ ραντεβού μὲ τὴν μοδίστρα…
― Βοῦλα, πότε θὰ εὐκαιρήσῃς νὰ ’ρθῇς στὸ σπίτι;… Σὲ θέλω τουλάχιστον δυὸ μέρες!…
― Τὴν παραπάνω ἑβδομάδα!
― Πωπώ!… Δὲν μπορεῖς νωρίτερα;… Θέλω νὰ μ’ ἑτοιμάσῃς πρὶν πιάσῃ ὁ Αὔγουστος!
― Θὰ πάτε στὰ λουτρά;
― Τί λουτρά!… Θὰ βγοῦμε γιὰ σπίτια!…
Καὶ ὅταν σύν Θεῷ πιάσῃ ἡ πρώτη Αὐγούστου, ἡ κυρία Περσεφόνη, ἡ δεσποινὶς Ἀγλαΐτσα, ἡ Φωφὼ καὶ ἡ Μπέμπη θὰ σημαιοστολισθοῦν ὡς φεργάδες ἀπαίρουσαι διὰ μακρυνὴν ἔνδοξον ἐκστρατείαν, τά… κανόνια τῆς ὁποίας θ’ ἀκουσθοῦν φεῦ! κἄποτε, καὶ δὴ βροντώδη!…
― Καλὲ τὶ κάνετε τόση φασαρία!… ἐρωτᾷ ὁ κύριος Σαράντης. Ποῦ θὰ πᾶτε, ἔτσι στολισμένες, πρωΐ πρωΐ;
― Γιὰ σπίτια!… Τί δηλαδή; Νὰ μᾶς πάρουν γιὰ τὶς «πρώην τυχοῦσες»;…
Καὶ τὸ «μόττο» τῆς ἐποχῆς αὐτῆς ἀντηχεῖ εἰς κάθε τόνον καὶ εἰς κάθε συνομιλίαν:
― Εὑρήκατε σπίτι;…
― Ὄχι ἀκόμη!… Σήμερα τὰ κορίτσια ἐπῆγαν εἰς τὴν Κυψέλη. Προχθὲς ἐτριγυρίσαμε τὰ Πατήσια καὶ αὔριο θὰ πᾶμε καὶ κατὰ τὴν Ἀκρόπολη…
― Στὸ Παγκράτι δὲν πᾶτε; Ἔχει φθηνὰ σπίτια!… Στὴν Βάθη…
Ἡ κυρία Περσεφόνη ἀνατριχιάζει εἰς τὸ ἄκουσμα καὶ κατοχυροῦται ἐντὸς τῆς προσβεβλημένης ἀξιοπρεπείας της, ὡσὰν Παρισινή ἀριστοκράτις τοῦ Φωμποὺρ Σαὶν-Ζερμαίν[2], ποὺ τῆς προτείνουν νὰ καθήσῃ στὴν Βιλὲτ[3] ἢ στὸ Μενιλμοντάν[4]!…
― Στὴ Βάθη;… Πωπώ! Καλέ τί λέτε;… Οὔτε νὰ τὴν ἀκούσω δὲν θέλω!… Ἔ! Γιὰ τὸ Παγκράτι δὲν λέω… Ἔχει καὶ καλὰ σπίτια! Εἶνε καὶ εὐάερη συνοικία!
Καὶ μὲ ὕφος Μαραχανῆς τῆς Καπουρτάλας[5], ποὺ πατᾷ ἐπάνω σὲ «ἀλλέες» στρωμένες μὲ σαπφείρους, λέει περιφρονητικά:
― Τί σημασία ἔχει τὸ φθηνό, ἀγαπητή μου κυρία Ἀντιγόνη, ὅταν δὲν εἶνε κανεὶς μὲ ἀνθρώπους τῆς τάξεώς του… Ἔπειτα ἐμεῖς θέλουμε ἀπαρτεμὰν σὲ «πολυκατοικία».!…
∞∞∞∞∞
Ἔτσι λοιπὸν οἱ Ἀθηναῖοι περιεβλήθησαν ὅλοι νοερῶς τὴν ἁλουργίδα τῆς ἀξιοπρεπείας των καὶ περιφέρονται εἰς ἀναζήτησιν τοῦ «σουὴτ-χὸμ», εἰς τὸν ὁποῖον θὰ ταλαιπωρηθοῦν μέχρι τοῦ ἑπομένου Σεπτεμβρίου.
― Τί ἐνοικιάζεται, παρακαλῶ;
Ἡ ἐρώτησις ἔνεχει ὅλη τὴν δυνατὴν εὐγένειαν καὶ γλυκύτητα καὶ ἡ ἀπάντησις κατεβαίνει ἀπὸ τὸ ὕψος τῆς στριφτῆς σκάλας, βαρυτονάλε, ὡς βλῆμα ἐκσφενδονιζόμενον κατὰ τῆς κεφαλῆς πολιορκητοῦ…
― Τὸ ἀπάνω πάτωμα!…
Καὶ τὸ «ἀπάνω πάτωμα» ἐκθέτει τὰ ἀπόρρητα τῆς ζωῆς μιᾶς ὁλοκλήρου εἰκοσιπενταετίας, διότι εἶνε ἀπὸ τὰ τοῦ ἐνοικιοστασίου…
― Μὴν τὸ βλέπετε ἔτσι!… Θὰ τὸ ἐπισκευάσωμεν… Ἀλλά εἶνε ὡραῖο σπίτι!…
Καὶ τὸ φαντάζεται κανείς, τὸ ὡραῖον αὐτὸ σπίτι, ὅπως τὶς ἐπισκευασμένες ἐκεῖνες πρώην ὡραῖες κυρίες, τὰ καινούργια θέλγητρα ἰσορροπίας καὶ διακοσμητικῆς… Ἀχρείαστο νἆναι.!….
∞∞∞∞∞
― Τί ἐνοικιάζεται, παρακαλῶ;
Ἀντί ἄλλης ἀπαντήσεως, ὑπερευτραφὴς κυρία, τῆς συνομοταξίας τῶν μαστοδόντων, σᾶς κυττάζει καὶ ἐρωτᾷ:
― Γιὰ ποιὸν τὸ θέλετε;
― Γιὰ μένα!…
― Γιὰ σᾶς!…
Τότε ἀντιλαμβάνεσθε ὅτι δὲν ἔχετε φορέσει τὸ φράκο.
― Καὶ πόσα ἄτομα εἶσθε;… Γιατί, ἐμεῖς, δὲν τὸ δίνουμε σὲ μεγάλη οἰκογένεια! Πόσες κρεββατοκάμαρες θέλετε; Τὸ σπίτι δὲν ἔχει παρὰ δυὸ κρεββατοκάμαρες…
Καὶ ὅμως ἔχει ἑπτὰ δωμάτια!…
― Αὐτὰ ἐδῶ –καὶ τὸ εὐτραφές ὅσον καὶ ἀπειλητικὸ χέρι δείχνει τὴν περίφημη «σαλλο-τραπεζαρία», γεμάτην χρυσᾶ, γύψους, ἀπομιμήσεις ταπετσαρίας, κολῶνες ἀπὸ δῆθεν μάρμαρο τῆς Τήνου τοῦ χειροτέρου γούστου ποὺ μπορεῖ νὰ ὑπάρξῃ – αὐτὰ ἐδῶ τὰ βάζομε ρητῶς στὸ συμβόλαιον, πὼς κρεββατοκάμαρα δὲν γίνεται!…
― Καὶ ὁ θάλαμος τῶν δεσμοφυλάκων ποὺ εἶνε;…
∞∞∞∞∞
― Τί ἐνοικιάζεται, παρακαλῶ;
Ὁ θυρωρός –διότι πρόκειται περὶ πολυκατοικίας– ἀπαντᾷ ὑπνοβατικῶς, ἐνῷ στρίβει τὸ μουστάκι του καὶ περιστρέφει εἰς δάκτυλά του ἕναν ὁρμαθὸ κλειδιῶν «Γαίηλ»:
― Τέσσερα διαμερίσματα!… Δύο στὸν πέμπτον ὄροφο, ἕνα στὸν τρίτο, ἕνα στὸν δεύτερο… Τέσσερα δωμάτια, χώλ, «παντερί», λουτρὸ «κομπλὲ»», κουζίνα, «ὀφφίς», δωμάτιο ὑπηρεσίας, καλοριφέρ… Ὅλα ἀπὸ πέντε χιλιάδες… Τὸ καλοριφὲρ ἰδιαιτέρως τετρακόσιες δραχμὲς τὸν μῆνα, ἀπὸ Νοέμβριο μὲ Ἀπρίλιο…
Καὶ ἀφοῦ τελειώσῃ τὸ μάθημα, στρίβει πρὸς τὸ θυρωρεῖον.
― Μπορεῖ νὰ τὰ ἰδῇ κανείς;
― Ἄ! Θέλετε νὰ τὰ ἰδῆτε;
Εἶνε τόσο πεπεισμένος ὅτι θὰ τραπῆτε εἰς φυγήν!
∞∞∞∞∞
― Τί ἐνοικιάζεται, παρακαλῶ;
Ἐνοικιάζονται πολλὰ πράγματα, κατὰ τὸ μᾶλλον ἢ ἧττον ὡραῖα, μικρὰ ἀπαρτεμὰν περιποιημένα, μὲ ὅλα τὰ σχετικὰ κομφόρ, ἀλλ’ εἰς τὰ ὁποῖα θὰ τίθεται διαρκῶς εἰς τὸν ἐνοικιαστὴν τὸ γνωστό πρόβλημα τῆς βάρκας τῆς κατσίκας καὶ τοῦ λαχάνου. Ποιὸς θὰ περάσῃ πρῶτος;
― Καὶ τὶ ἐνοίκιον ἔχουν, παρακαλῶ;
― Τρεῖς ὀκτακόσιες, τέσσερης διακόσιες, τρεῖς…
― Γιατὶ τόσον ἀκριβά;
― Μά εἴδατε τὴν βεράντα;… Εἴδατε τί θέα;… Σανατόριον!… Ὁλόκληρον τὸ Ζάππειον, ὁ Βασιλικὸς Κῆπος, τὸ Τέννις!…
― Καλά, ἀλλά…
― Ἐγώ, κύριε, πουλῶ θέα! Ποῦ θὰ τὴν βρῆτε ἀλλοῦ;… Θέα!…
― Καὶ ἡ κουζίνα ποῦ εἶνε;
Σᾶς κυττάζει μυκτηριστικῶς.
― Στὰ μοντέρνα ἀπαρτεμὰν ἡ κουζίνα δὲν παίζει ρόλον!… Ποιὰ κυρία μαγειρεύει;…
Καὶ ὅμως εἶνε ἐξαιρετικὰ περίεργον… Φαίνεται ὅτι ὁ ἀέρας καὶ ἡ θέα ἔχουν περισσότερες ἀπαιτήσεις ἄλλων «ἀνέσεων» ἀπὸ τ’ ἀπαρτεμὰν ποὺ ὑπάρχουν καὶ κουζίνες… Διότι, παρὰ τὴν στενότητά τους, τὰ εὐάερα αὐτὰ ἀπαρτεμὰν ἔχουν πολλαπλᾶ «water-closet»!…
Καιρός νὰ ἐφαρμοσθῇ καὶ ἐδῶ ὁ φόρος τῶν παραθύρων!…
∞∞∞∞∞
― Τί ἐνοικιάζεται, παρακαλῶ;
― Δύο δωμάτια καὶ κουζίνα, κύριε!…
Ἡ φωνή ἔρχεται δροσερή, τάχα νοτισμένη ἀπὸ τὸ νερὸ ποὺ διώχνει μὲ τὴν σκούπα κατὰ μῆκος μιᾶς πλακόστρωτης αὐλῆς μιὰ νέα, πρόσχαρη γυναῖκα.
― Μπορῶ νὰ τὰ ἰδῶ;
― Ἀμέσως!…
Καὶ ἀφοῦ ἑξαφανίσθη πίσω ἀπὸ ἕναν δαίδαλον γλαστρῶν, λουλουδιῶν, περικοκλάδων καὶ φοινικοειδῶν, ἡ πρόσχαρη μορφή, κρατῶντας μὲ τὸ ἕνα χέρι τὸ ἀτίθασσον ἄνοιγμα τῆς ρόμπας της, δείχνει τὰ δυὸ δωμάτια, καινουργιοχτισμένα, πλακόστρωτα, βαμμένα μὲ ἁρμονία πράσινου, μὲ δυὸ παράθυρα στὴν πρόσοψη ποὺ ὑπέρκειται τῆς ὁδοῦ δυὸ μέτρα, μὲ ἀνάλογα σκαλοπάτια στὸν βράχο… Λαϊκὴ κατοικία, συμπαθητική…
― …Νερό… ἠλεχτρικό… μέρος…
― Πόσο;
― Χίλιες!… Εἶνε τοῦ ἀδελφοῦ μου… Μπορεῖ νὰ τ’ ἀφήσῃ καὶ ἐννεακόσιες, ἀφοῦ εἴσαστε δυὸ ἄτομα!… Ἀλλὰ οὔτε δεκάρα ὀλιγώτερο!…
∞∞∞∞∞
Ἐνοικιάζεται διαμέρισμα ἰσόγειον, εὐάερον, εὐήλιον, ἐκ πέντε δωματίων, ἀποθήκης, λουτροῦ, χώλ, κουζίνας, κήπου καὶ λοιπῶν χρειωδῶν. Ἐνοίκιον δρχ. 2.000. Παραλείπεται εἰς τὴν μικρὰν αὐτὴν ἀγγελίαν ἡ ἐπῳδὸς «ΤΡΕΞΑΤΕ!… ΤΡΕΞΑΤΕ!…», ἀλλὰ τὸ σχετικῶς λογικὸν τοῦ ἐνοικίου καὶ ἡ σχετικῶς ἀριστοκρατική ὁδὸς κάνουν ἀρκετοὺς νὰ τρέξουν…
― Ἐδῶ εἶνε, παρακαλῶ, αὐτὸ ποὺ λέγει ἡ ἐφημερίς;
Μιὰ γυναῖκα ἀφίνει μίαν ξύλινη κουτάλα, μὲ τὴν ὁποίαν ἀπειλεῖ ἕνα στρίγγλικο παιδί, καὶ ἀποκρίνεται κατὰ τὸ μᾶλλον ἢ ἧττον φιλομειδῶς:
― Μάλιστα!… Μάλιστα!… Ὄχι ἀπ’ ἐδῶ!… Ἀπὸ τὴν ἄλλη θύρα!…
Μιὰ ἀλάδωτη, σιδερένια θύρα, φέρει σὲ μιὰ σκάλα καὶ ἀρχίζει ἡ κάθοδος πρὸς τὸ «θαῦμα». Σκαλιά δεκατέσσερα!…
― Μὰ αὐτὸ εἶνε ὑπόγειον!…
― Μπᾶ!… Ἔτσι σᾶς φαίνεται!… Ἀπ’ ἐδῶ ἔρχεται ἴσια μὲ τὸν κῆπο!…
― Μήπως δὲν εἶνε αὐτό;
― Αὐτὸ εἶνε!… Μόνον ποὺ δὲν εἶνε ἰσόγειον, δὲν ἔχει πέντε δωμάτια, δὲν εἶνε εὐάερον, οὔτε εὐήλιον, τὸ λουτρὸ καὶ τὰ ρέστα ἀερίζονται ἀπὸ τὰ δωμάτια καὶ ἡ ἀποθήκη καὶ τὰ ἄλλα χρειώδη εἶνε κατάλληλα διὰ τὴν καλλιέργειαν μανιταριῶν… Κατὰ τὰ ἄλλα, εἴμεθα ἐν τάξει!… Δὲν μένει παρὰ ὁ καθορισμός τῆς ψυχικῆς ὀδύνης διὰ τὴν ἐξαπάτησιν τοῦ ἀφελοῦς ἐνοικιαστοῦ…
∞∞∞∞∞
Ἀλλὰ ἂς μὴ νομισθῇ ὅτι δὲν ὑπάρχουν καὶ λογικοὶ ἄνθρωποι. Ὑπάρχουν, καὶ θἄξιζε τὸ ὄνομά τους νὰ ἀναγραφῇ μὲ μεγάλα γράμματα κἄπου…
― Τί ἐνοικιάζεται, παρακαλῶ;
Μιὰ μικρὴ «μπιὲν στυλὲ» καμαριέρα ἀνοίγει τὴν δρύϊνη θύρα τοῦ μοντέρνου διαμερίσματος, ἑνὸς καινούργιου πρωτοκατῳκημένου σπιτιοῦ. Τὴν ἀκολουθεῖ κανεὶς μὲ εὐλάβειαν, μέσα στὸ ὡραῖον ἀπαρτεμάν, μὲ τὰ εὐρυχωρότατα δωμάτια, ἐνῷ ἐκείνη ἀπαριθμεῖ:
― Πρῶτο χώλ, δεύτερο χώλ, σαλόνι, γραφεῖο… ποὺ χωρίζονται ἀπὸ εὐρεῖες «λακκὲ» θύρες, μὲ «μπιζουτὲ κρύσταλλα», ἔχουν παρκὲ δρύϊνο, καλοσχεδιασμένο, ταπετσαρία, «στὸρ» ξύλινα στὰ παράθυρα, σόμπα-καλοριφέρ… Τραπεζαρία μὲ εὐρυτάτην βεράντα σκεπαστήν, ποὺ βλέπει σὲ κῆπον, εὐρὺς διάδρομος μὲ ἀπέραντα μοντέρνα ντουλάπια «λακκὲ» γιὰ ἀσπρόρρουχα, ροῦχα κ.λπ., λουτρὸ πολιτισμένο καὶ κομπλέ, ὑπνοδωμάτιον 4,50×5, «παντερὶ», ἀποθήκη…
Ἀκολουθεῖ ἡ ἐπίδειξις ἐντελῶς χωρισμένου διαμερίσματος ὑπηρεσίας, εἰς τὸ κάτω πάτωμα… Κουζίνα, ὀφφίς, δωμάτιον ὑπηρεσίας κ.λπ., ἀνελκυστὴρ φαγητοῦ, εἴσοδος ὑπηρεσίας κ.λπ.
Ἰδεώδης κατοικία!….
Δὲν τολμᾷ κανεὶς νὰ ἐρωτήσῃ γιὰ τὸ ἐνοίκιον, καὶ ἐν τούτοις ἡ ἀπάντησις ἔρχεται μόνη της καὶ καταπληκτική:
― Τρεῖς χιλιάδες διακόσιες πενῆντα. Ὁ ἰδιοκτήτης κ. Π. μένει εἰς τὸ ἐπάνω πάτωμα!…
Καὶ εὐτυχῶς δὲν εἶνε ὁ μόνος…
∞∞∞∞∞
Τὰ γενικὰ συμπεράσματα ἀνὰ τὴν μακρὰν αὐτὴν διαδρομὴν εἰς τὴν πλεονεξίαν τῶν ἰδιοκτητῶν εἶνε ὅτι δὲν ὑπάρχουν εὐθηνὲς συνοικίες… Ὑπάρχουν φθηνὰ καὶ ἀκριβὰ σπίτια, ἀναλόγως τῆς ἰδιοτροπίας τῶν ἰδιοκτητῶν, καὶ κυρίως μεγάλη προσφορά σπιτιῶν, εἰς τρόπον ὥστε νὰ ὑπολογίζεται ὅτι μέγας ἀριθμὸς διαμερισμάτων (5-6.000 τουλάχιστον, ἐξ ὧν πλεῖστα εἰς ὀκέλλες) θὰ μείνουν ἐφέτος ξενοίκιαστα.
Ὅτι οἱ ἰδιοκτῆται δὲν λαμβάνουν ὑπ’ ὄψιν τὴν δαπάνην εἰς χρῆμα καὶ χρόνον διὰ τὴν μεταφοράν.
Καὶ ὅτι ὁ ὑποφαινόμενος πληροφορεῖ σοβαρῶς τὸ ἀξιότιμον κοινόν, κατόπιν τῆς κτηθείσης πείρας, ὅτι ἀναλαμβάνει ὑποδείξεις καλῶν σπιτιῶν, τῆς σχετικῆς προμηθείας –λίαν μετρίας!– προοριζομένης εἰς ἐνίσχυσιν τοῦ σεμνοῦ «Ἀσύλου Ἀστέγων»[6]…
Γ. ΑΝΝΙΝΟΣ
[1] Γ. Άννινος, «Τί ἐνοικιάζεται παρακαλῶ;», εφημερίδα «ΠΡΩΪΑ», 15 Αυγούστου 1934, σελ. 3.
[2] Faubourg Saint-Germain, αριστοκρατική συνοικία του Παρισιού, η οποία ανήκει στο 7ο Διαμέρισμα.
[3] Περιοχή που βρισκόταν κάποτε έξω από το Παρίσι –βορειοανατολικό άκρο του 19ου Διαμερίσματος– και φιλοξενούσε περίφημα Σφαγεία. Τη δεκαετία του 1980 σχεδιάστηκε και δημιουργήθηκε ένα από τα μεγαλύτερα πάρκα της γαλλικής πρωτεύουσας.
[4] Manilmontant, γειτονιά του Παρισιού που βρίσκεται στο 20ό Διαμέρισμα. Παλαιότερα ήταν ανεξάρτητος Δήμος, όπως και άλλες περιοχές γύρω από τη γαλλική πρωτεύουσα.
[5] Δηκτική αναφορά στη Μαχαρανή της Καπουρτάλας, δηλαδή στη σύζυγο του Μαχαραγιά. Kapurthala, παλαιό Πριγκιπάτο στο Punjab της Ινδίας.
[6] Το Άσυλο Αστέγων ιδρύθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα «υπό την Υψηλήν Προστασίαν της ΑΒΥ Βασιλόπαιδος Μαρίας» και εγκαταστάθηκε στην οδό Πέλλης στην περιοχή του Προφήτη Δανιήλ.
