ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΠΡΟΜΗΝΥΜΑΤΑ[1]
ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ ΕΦΕΤΟΣ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΣΤΕΓΗΣ.
ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΤΩΝ ΣΤΟ ΠΟΔΙ –
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ, Ο ΜΗΝ ΤΩΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΩΝ. –
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΣΤΕΓΗΣ ΤΩΝ ΠΤΩΧΩΝ ΒΙΟΠΑΛΑΙΣΤΩΝ
Ἂν ὁ Σεπτέμβριος εἶνε ὁ μὴν τῶν μετακομίσεων διὰ τοὺς Ἀθηναίους, ὁ Αὔγουστος εἶνε ὁ μὴν τῶν ἀναζητήσεων. Μὲ τὴν εἴσοδόν του τὰ γραφεῖα ἐνοικιάσεων πρῶτα-πρῶτα ἀντίκρυσαν τοὺς παλαιοὺς γνωρίμους των, βιοπαλαιστὰς ὅλων τῶν κατηγοριῶν κατὰ τὸ πλεῖστον, οἱ ὁποῖοι εἶνε ὑποχρεωμένοι κάθε χρόνο τέτοια ἐποχὴ νὰ τρέπωνται πρὸς ἀναζήτησιν εὐθηνοτέρου καὶ πιὸ βολικοῦ σπιτιοῦ. Οἱ ἀθηναϊκοὶ δρόμοι καὶ ἰδιαιτέρως οἱ συνοικιακοὶ περιτρέχονται καθημερινῶς ἀπὸ ἑκατοντάδας καὶ χιλιάδας ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν ποὺ ζητοῦν νὰ βροῦν σὲ κάποια γωνιὰ ἕνα σπίτι τῆς ἀρεσκείας των, σχετικῶς εὐρύχωρο, ἄνετο, μὲ τὶς ἀπαραίτητες εὐκολίες γιὰ μιὰ οἰκογένεια. Ὅλοι ζητοῦν σπιτάκια μὲ ὅλα τὰ ἀπαραίτητα κομφὸρ γιὰ μιὰ οἰκογένεια «σοβαρά, ὀλιγομελῆ καὶ φιλήσυχη!».
Τέλος, ἀκόμα καὶ στὶς συνομιλίες τῶν καθημερινῶν βιαστικῶν συναντήσεων τῶν δρόμων μεταξὺ γνωστῶν καὶ φίλων καὶ τῶν συναντήσεων τῶν κέντρων, τὸ μεγαλύτερον μέρος καταλαμβάνουν αἱ συζητήσεις, γιὰ τὸ «σπίτι» ὅπου αἱ ἐρωτήσεις διασταυροῦνται ἀγωνιωδῶς μεταξὺ φίλων διὰ τὸ αἰωνίως ἄλυτον ζήτημα τῆς στέγης.
― Μήπως ξέρεις πουθενὰ κανένα σπιτάκι μὲ δυὸ-τρία δωμάτια καὶ κουζίνα;
― Ζητᾷς κι ἐσὺ σπίτι;
― Ἔχω φάει τὸν κόσμο, μὰ δὲ βρίσκω ἔτσι ποὺ τὸ θέλω…
∞∞∞∞∞
Καὶ ἡ συζήτησις κλείει σὲ λίγο μὲ τὴν κοινὴν καὶ ἀπὸ τὰ δύο μέρη συνήθως διαπίστωσιν, ὅτι παρ’ ὅλην τὴν πληθώραν τῶν νέων οἰκοδομῶν ποὺ προστίθενται κάθε χρόνο εἰς τὰ παλαιὰ τὰ σπίτια, τὸ πρόβλημα τῆς στέγης ἐξακολουθεῖ νὰ εἶνε στὰς Ἀθήνας πρόβλημα δύσλυτον, ἂν ὄχι ἄλυτον.
ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΜΙΚΡΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ
Περὶ αὐτοῦ ἠμποροῦν νὰ σᾶς βεβαιώσουν καὶ τὰ διάφορα μεσιτικὰ γραφεῖα, κεντρικὰ καὶ συνοικιακά, ποὺ βρίσκονται, ὅπως εἴπαμε, αὐτὴ τὴν ἐποχὴ εἰς μεγάλην κίνησιν.
Οἱ Ἀθηναῖοι μεσῖτες βεβαιοῦν, πρᾶγμα ὀφθαλμοφανές, ἄλλως τε, ὅτι εἰς τὰς Ἀθήνας τὰ τελευταῖα χρόνια παρατηρεῖται αὐτὸ τὸ παράδοξον, τὸ ὁποῖον δὲν συμβαίνει εἰς ἄλλας μεγαλοπόλεις τοῦ κόσμου. Ἐνῷ τὰ ἐνοίκια τῶν μεγάλων σπιτιῶν ἔχουν κατρακυλήσει φοβερά, ἐν ἀναλογίᾳ πρὸς τὰ ἐνοίκιά των πρὸ πέντε καὶ ἓξ ἐτῶν, τὰ ἐνοίκια τῶν μικρῶν σπιτιῶν, ὄχι μόνον διατηροῦνται σταθερῶς εἰς τὸ ἐπίπεδον, ἀλλὰ παρουσιάζουν κάπου κάπου καὶ μίαν αἰσθητὴν ἄνοδον.
Ἕνα σπίτι μὲ πέντε, ἓξ ἢ ἑπτὰ κύρια δωμάτια καὶ τὰ ἀπαραίτητα βοηθητικά, ἐνῷ ἐνοικιάζετο ἀντὶ πέντε καὶ ἓξ χιλιάδων δραχμῶν πρὸ τινων ἐτῶν, σήμερα προσφέρεται μόνον μὲ δυόμισυ, τρεῖς, τρισήμισυ ἢ τέσσαρες τὸ πολὺ χιλιάδες δραχμές. Ἀντιθέτως τὰ σπίτια, καὶ πρὸ παντὸς ἡ μονοκατοικίες τῶν δύο καὶ τριῶν δωματίων μὲ κουζίνα, προσφέρονται πρὸς ἐνοικίασιν μὲ τὸ ἴδιο ἐνοίκιο ποὺ ἐνοικιάζοντο καὶ πρὸ ἐτῶν, δηλαδὴ μὲ 1200, 1500 καὶ 1800 δραχμὲς τὸν μῆνα. Ἂν τύχῃ μάλιστα νὰ ἀδειάσῃ κανένα σπιτάκι μοντέρνο μὲ «ὅλα τὰ κομφόρ», μὲ λουτρό, ἠλεκτρικό, ἐγκαταστάσεις κουζίνας σύγχρονες κλπ., τότε συμβαίνει ἕνα σπιτάκι μὲ 2 ἢ 3 δωμάτια νὰ ἐνοικιασθῇ περίπου ὅσο καὶ ἕνα σπίτι μὲ 4 καὶ 5 δωμάτια.
ΤΑ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΠΕΡΙΖΗΤΗΤΑ
Περιζήτητα ἐπίσης εἶνε τὰ μικρὰ κεντρικὰ σπιτάκια. Ὅσα εἶνε γύρω ἀπὸ τὴν Ὁμόνοιαν, τὰ Ἑξάρχεια, τὰ κεντρικώτερα τετράγωνα τῆς Νεαπόλεως καὶ προπαντὸς εἰς τὸ Κολωνάκι, ἐνοικιάζονται ἀκριβά. Τὸ ἴδιο ποὺ συμβαίνει καὶ γιὰ τὰ κεντρικὰ μαγαζιά. Ὅσα εἶνε μακρυά, εἰς τὸ τέρμα Ἀμπελοκήπων, Πατησίων, Ἀχαρνῶν, Πετράλωνα, Παγκράτι, Θησεῖον κλπ. εἶνε σχετικῶς εὐθηνά, τὰ εὐθηνότερα δὲ ὅλων εἶνε τὰ σπιτάκια τῶν Κάτω Πετραλώνων, Κολωνοῦ καὶ ὅλων γενικῶς τῶν δυτικῶν συνοικιῶν τῶν Ἀθηνῶν.
Ἂν ἐρωτήσετε τώρα, πῶς ἐξηγοῦνται ὅλα αὐτὰ τὰ περίεργα τῶν ἀθηναϊκῶν ἐνοικιάσεων, θὰ πάρετε ἀπὸ παντοῦ τὴν ἴδιαν, στερεότυπον σχεδόν, ἀπάντησιν.
― Φταίει ἡ οἰκονομικὴ κρίσις τῶν τελευταίων χρόνων, ποῦ ἀνάγκασε ὅλον τὸν κόσμο νὰ περιορισθῇ…Τί σημαίνει αὐτό;
Οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἀσχολοῦνται μὲ τὰς ἐνοικιάσεις εἶνε πρόθυμοι νὰ σᾶς ἐξηγήσουν. Οἰκογένειες, σᾶς λέν, ποὺ ἄλλοστε ἐνοικίαζαν πέντε καὶ ἓξ δωμάτια, ὁλόκληρα ἀπαρτμάν, τώρα περιορίζονται λόγῳ τῆς κρίσεως εἰς δύο-τρία, διὰ νὰ ἐξοικονομήσουν δυὸ-τρία χιλόδραχμα, τὰ ὁποῖα διαθέτουν σήμερα ἀντὶ τοῦ ἐνοικίου, εἰς ἄλλας κατεπείγουσας ἀνάγκας τοῦ προϋπολογισμοῦ των. Ἔτσι τὰ μεγάλα σπίτια μένουν ἀζήτητα καὶ παρ’ ὅλον τὸν ξεπεσμὸ τῶν ἐνοικίων, τὸν ὁποῖον ὑπέστησαν, προσφέρονται κατὰ ἑκατοντάδας εἰς τὰς διαφόρους συνοικίας, πρὸ παντὸς εἰς τὶς πιὸ ἀπόκεντρες καὶ τὰ τέρματα, χωρὶς νὰ ἐνοικιάζωνται. Καὶ ἡ Πανελλήνιος Ἀστικὴ Ἕνωσις Ἰδιοκτητῶν[2] ὑπολογίζει τὰ μὴ ἐνοικιαζόμενα μεγάλα σπίτια τῶν Ἀθηνῶν, κατὰ τοὺς θερινοὺς ἰδίως μῆνας, εἰς πολλὰς χιλιάδας, μὲ ἐλαφρὰς διαφορὰς κατὰ ἐποχάς.
Η ΛΗΞΙΣ ΤΟΥ ΕΝΟΙΚΙΟΣΤΑΣΙΟΥ
Ἐφέτος ὅμως εἰς τὰ τόσα καὶ τόσα ζητήματα, εἰς τὶς τόσες σκοτοῦρες ποὺ γεννάει εἰς τοὺς Ἀθηναίους αὐτὴν τὴν ἐποχὴ ἡ ἀθρόα λῆξις τῶν ἐνοικιαστηρίων συμβολαίων, προστίθεται καὶ ἡ ἀνησυχία διὰ τὴν λῆξιν τοῦ ἐνοικιοστασίου, διὰ τὰς πτωχὰς ἰδίως οἰκογενείας τῶν ἐργατικῶν καὶ ἄλλων βιοπαλαιστῶν, οἱ ὁποῖοι ξεσπιτωνόμενοι δὲν εἶνε εἰς θέσιν οὔτε περισσότερον ἐνοίκιον νὰ δώσουν, οὔτε πρὸ παντὸς τὰς καθιερωμένας διμήνους καὶ τριμήνους προκαταβολάς. Γενικῶς αἱ λαϊκαὶ τάξεις ἀντιμετωπίζουν μεγάλας δυσχερείας εἰς τὸ πρόβλημα τῆς στεγάσεώς των. Αἱ Ἀθῆναι, παρ’ ὅλας τὰς χιλιάδας τῶν νέων οἰκοδομῶν τῶν τελευταίων ἐτῶν, παρὰ τοὺς συνοικισμοὺς ποὺ τὰς περιτριγύρισαν πανταχόθεν καὶ τὰς νέας συνοικίας ποὺ ἐπεξετάθησαν πρὸς ὅλας τὰς διευθύνσεις, δὲν κατόρθωσαν ἀκόμη νὰ λύσουν τὸ πρόβλημα τῆς στέγης τῶν λαϊκῶν τάξεων.
Οἱ εἰδικοὶ λέγουν ὅτι αὐτὸ θὰ λυθῇ μόνον μὲ τὴν ἀνοικοδόμησιν πολυκατοικιῶν εἰς κεντρικὰ κάπως μέρη τῆς πόλεως. Ἀλλ’ ἕως ὅτου κτισθοῦν αἱ πολυκατοικίαι, οἱ Ἀθηναῖοι θὰ ἐξακολουθήσουν καθ’ ὅλον τὸν μῆνα Αὔγουστον νὰ ἀναζητοῦν σπίτι καὶ τὸν Σεπτέμβριον νὰ… μετακομίζουν!
Σ.
[1] Εφημερίδα «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ», 12 Αυγούστου 1934, σελ. 5.
[2] Δευτεροβάθμια οργάνωση που είχε παραρτήματα σε πολλές μεγάλες συνοικίες των Αθηνών.
