O ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ[1]
Κατὰ τὰς ἀρχὰς τοῦ Σεπτεμβρίου, καταπαύσοντος τοῦ θερινοῦ καύματος, ἐπανέρχονται βαθμηδὸν εἰς τὰς ἑστίας των οἱ εἰς τὰ σκιερὰ περίχωρα ζητήσαντες καταφύγιον κατὰ τῶν φλογερῶν ἀκτίνων τοῦ ἀττικοῦ ἡλίου. Αἱ ὁδοὶ γέμουσι φορτηγῶν ἁμαξίων πεπληρωμένων οἰκιακῶν σκευῶν. Τινὰ τούτων ἐπανέρχονται ἐκ τῶν ἐξοχῶν, ἀλλὰ τὰ πλεῖστα μετακομίζουσι τὰ ἔπιπλα τῶν ἀπὸ μία εἰς ἄλλην οἰκίαν μετοικούντων· διότι κατὰ μήνα Σεμτέμβριον ἐναυσίως γίνεται ἐν Ἀθήναις ἀνελλιπῶς καθολικὴ σχεδὸν μετοικεσία. Τοῦτο δὲ κατήντησε παρ’ ἡμὶν ἕξις, καὶ πολὺ στενοχωρούμεθα ὁσάκις ἀναγκασθῶμεν νὰ διαμείνωμεν δύο κατὰ σειρὰν ἔτη ἐν τῇ αὐτῇ οἰκίᾳ. Τὸ εὐμετάβολον τοῦ Ἀθηναϊκοῦ κλίματος κατέστησε φαίνεται καὶ τοὺς κατοίκους ἐπιρρεπεῖς εἰς τὰς μεταβολὰς τοσούτον, ὥστε ἀνυπομόνως ἀναμένομεν τὴν πρώτην Σεπτεμβρίου διὰ νὰ ἀλλάξωμεν κἂν οἰκίαν, ἀφοῦ δὲν δυνάμεθα νὰ ἀλλάξωμεν πολλὰ ἄλλα πράγματα τῶν ὁποίων τὸ ὁμοιόμορφον καὶ τὸ μονότονον ἀπαρέσκει. Καὶ ἄλλοι μὲν μετοικοῦσι, διότι ἡ οἰκία των ἦτο ὑγρὰ ἢ ψυχρά, ἄλλοι διότι ἦταν στενόχωρος, ἄλλοι διότι ἦτο πληκτικὴ καὶ ἄλλοι τέλος διὰ νὰ κατοικώσι κατ’ ἔτος πρῶτοι εἰς νεοδμήτους οἰκίας, ὅπερ τῇ ἀληθείᾳ δὲν εἶναι δυσάρεστον, ἂν καὶ ὁ κατοικῶν οἰκίαν παρθένον διατρέχει τὸν κίνδυνον νὰ ἐπικαλεσθῇ τὴν συνδρομὴ τοῦ κ. Στραβοσκιάδη ἐκ Καλαμῶν, ὅστις κατέχει τὸ μυστικὸν νὰ θεραπεύῃ διὰ τριῶν καταποτίων παντὸς εἴδους ρευματισμοὺς καὶ ἀρθρίτιδας.
Μετακομίζονται λοιπὸν τὰ ἔπιπλα ἀπὸ οἴκου εἰς οἶκον, ἐπειδὴ δ’ ἐν Ἀθήναις δὲν ἔχομεν τὰ παμμέγιστα ἐκεῖνα ἐστεγασμένα καὶ διὰ κηρωτῶν πανίων περιπεφραγμένα ἁμάξια ἐντὸς τῶν ὁποίων, ὡς ἐν μεγάλῇ ἀποθήκῃ φορητῇ, μετακομίζονται ἐν τῷ πεπολιτισμένῳ κόσμῳ τὰ οἰκιακὰ σκεύη καλῶς ἐντεθειμένα καὶ πεφυλαγμένα ἀπὸ τοῦ ἡλίου, τῆς βροχῆς καὶ τῶν ὀφθαλμῶν τῶν περιέργων, τὰ ἔπιπλα παρ’ ἡμὶν μεταφέρονται ὡς πᾶσα ἀκατέργαστος ὕλη, ὡς οἱ λίθοι, τὸ χῶμα, τὰ ξύλα, ὑποκείμενα εἰς πᾶσαν τῆς ἀτμόσφαιρας μεταβολὴν καὶ παντὸς διαβάτου τὴν περιέργειαν. Καὶ ναὶ μὲν ὁ τρόπος οὗτος τῆς μεταφορᾶς δὲν ἀρέσκει εἰς τὰς οἰκοδεσποίνας, αἵτινες καθ’ ἑκάστην μετακόμισιν ὑπολογίζουσιν τοσαύτην φθοράν, ὥστε θεωρούσι τρεῖς μετοικήσεις ἰσοδυναμούσας πρὸς πυρκαϊάν, ἂλλ΄ ἀφ’ ἑτέρου διασκεδάζουσιν οἱ κεχηνότες παροδίται βλέποντες παρελάσσοντα παντοειδῆ καὶ ποικιλόμορφα σκεύη, ἐξ ὅλων τῶν αἰώνων καὶ πασῶν τῶν χωρῶν τῆς οἰκουμένης περισυναχθέντα, ὧν καὶ πολλὰ ἀπόκρυφα. Τῶν βασιλέων τῆς Νεαπόλεως τὸ νυχτερινὸν σκεῦος μετὰ πομπῆς διὰ τῶν ὁδῶν ἄλλοτε περιήγετο, οἱ δὲ μεταγενέστεροι Ἀθηναῖοι φιλαρέσκως προσεπιδεικνύουσιν εἰς τὸν δῆμον κατὰ μῆνα Σεπτέμβριον καὶ τὸν κάκκαβον αὐτῶν καὶ τὴν σκάφην καὶ τὸ κλασικὸν καρβουδιστήριον.
Θ.Ν.Φ.
[1] Θεμιστοκλής Ν. Φιλαδελφεύς, «Ο Σεπτέμβριος εν Αθήναις», περιοδικό «EΣΤΙΑ», τόμος 8, αριθμ. 192, 1879, σελ. 556. Το τελευταίο τμήμα του χρονογραφήματος δημοσιεύεται στην Εισαγωγή.
