ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ[1]
Ἡ πρώτη Σεπτεμβρίου θὰ ἐξακολουθῇ παραμένουσα διὰ τὰς Ἀθήνας ἡ ἱστορικὴ ἡμέρα τῆς γενικῆς τῶν κατοίκων μετοικεσίας. Καθιερώθη πλέον ὡς ἔθιμον καὶ ὀλίγαι εἶνε αἱ οἰκογένειαι αἵτινες προτιμῶσι νὰ μείνωσι καὶ δεύτερον ἔτος εἰς τὴν αὐτὴν οἰκίαν. Ἀλλὰ μία ἀλλαγὴ κατοικίας ἔχει καὶ τὰς συγκινήσεις της. Ὅσον ψυχρῶς καὶ ἂν ἔχῃ τις πρὸς τὰ κοινὰ αἰσθήματα τῆς στοργῆς καὶ τῆς συνηθείας πρὸς πρόσωπα καὶ πράγματα, δὲν μένει τελείως ἀδιάφορος χωριζόμενος αὐτῶν. Ἡ οἰκογένεια εἰς τὰς πόλεις στερεῖται κατὰ τὸ πλεῖστον ἑστίας. Ἡ ἰδέα τῆς ἑστίας συγκεντροῦται εἰς τὴν καθ’ ἡμέραν συνάθροισιν τῶν μελῶν τῆς οἰκογενείας ὑπὸ τὴν στέγην τῆς ἐπὶ μισθώματι κατοικίας, καὶ ἀποτελεῖ αὕτη μετὰ τῶν παλαιῶν ἐπίπλων τὴν ἰδέαν τοῦ οἴκου. Διὰ τοῦτο ὁ βάναυσος ἐνίοτε χειρισμὸς ἀπὸ μέρους τῶν καρραγωγέων τῶν ἐπίπλων ἑλκύει τὴν ὀξεῖαν κραυγὴν τῆς οἰκοδεσποίνης. Αὐτὴ λυπεῖται περισσότερον μὴ ἐκ τῆς θραύσεως χάσει τὴν ἀνάμνησιν ἢ διὰ τὴν ἀξίαν τοῦ πράγματος.
∞∞∞∞∞
Ἀλλὰ ἡ ἀλλαγὴ τῆς κατοικίας ἐξ ἴσου συγκινεῖ τὴν μητέρα καὶ τὴν κόρην, τὸν πατέραν καὶ τὸν υἱόν. Ἡ μήτηρ ἀναμιμνήσκεται τῶν τρυφερῶν φροντίδων, τὰς ὁποίας ἐπεδαψίλευσε διὰ τὰ τέκνα της κατὰ τὸ διαρρεῦσαν ἔτος, τὰς ἐλπίδας, τὰς ὁποίας ἀνεπτέρωσεν ἡ μνηστεία τῆς θυγατρός της, ἐνῷ ὁ πατὴρ ἐγκαρδιοῦται ἐκ τῶν προσόδων τοῦ υἱοῦ του καὶ μὲ νέον θάρρος βαίνει εἰς τὴν βιοπάλην τοῦ νέου κοινωνικοῦ ἔτους.
Ἀλλὰ καὶ τὰ δυστυχήματα ἔχουσι καὶ αὐτὰ τὰς ἀναμνήσεις των. Ἡ ἀπώλεια προσφιλοῦς οἰκείου, μία βαρεία ἀσθένεια, ἥτις κατέληξεν εἰς αἴσιον πέρας, μία μεγάλη ζημία συνδέουσιν ἐπίσης τὸν ἐνοικιαστὴν μὲ τὸ οἴκημα, ὡς συνδέει τὰ τέκνα μὲ τὴν πατρικὴν ἑστίαν ἡ ἰδία μοῖρα.
∞∞∞∞∞
Μία γωνία ἑνὸς παραθύρου τῆς κατοικίας, τὴν ὁποίαν ἀφίνει ἡ νέα κόρη, ἐνθυμίζει εἰς αὐτὴν ἓν σκίρτημα τῆς παρθενικῆς της καρδίας, τὸ ὁποῖον ἠσθάνθη αἴφνης διὰ μίαν στιγμὴν δι’ ἕνα διαβάτην ἢ διὰ τὸν ἀντικρυνὸν της νέον. Ὑπάρχουσι μυστικαὶ τέρψεις καὶ λυπαὶ βωβαί, αἱ ὁποῖαι ἀναζῶσι τὴν ἡμέραν τοῦ χωρισμοῦ καὶ ἀνδροῦνται μετὰ πολλὰ ἔτη, τὴν στιγμὴν καθ’ ἣν διέλθῃ τις τυχαίως ἀπὸ τὸν αὐτὸν δρόμον, εἰς τὸν ὁποῖον ἄλλοτε κατῴκησεν.
Ἡ λήθη εἰς τὴν ζωὴν τῆς ψυχῆς εἴνε ψευδὲς ὅτι ἐπέρχεται μὲ τὴν πάροδον τοῦ χρόνου. Τὰ γεγονότα ληθαργοῦσιν, ἐφ’ ὅσον τὰ ἀντικείμενα, τὰ ὁποῖα παρήγαγον ἢ τῶν ὁποίων ἁπλῶς συμμετέσχον δὲν προσπίπτουσιν εἰς τὴν ἀντίληψιν τοῦ ἀτόμου. Ὅταν τὸ ἐναντίον συμβαίνῃ, αἱ ἀναμνήσεις ἀναπηδῶσι καὶ ἑκάστη γνώριμος ὁδὸς καὶ πᾶσα οἰκία, εἰς τὴν ὁποίαν ἑκατοικήσαμεν, προβάλλουν ἐνώπιόν μας ὡς φάσματα λευκὰ μαῦρα τοῦ παρελθόντος καὶ λικνίζουσιν εὐχαρίστως ἢ λυπούσι τὴν ψυχήν μας. Ἀμφότερα τὰ συναισθήματα ταῦτα μᾶς κρατοῦν διαρκῶς εἰς κατάστασιν μυστικῆς λατρείας πρὸς τὰ ἀντικείμενα, τὰ ὁποῖα μᾶς τὰ ἐνέπνευσαν. Εἶνε ἡ δευτέρα πατρίς, ὅταν ὁ τόπος οὗτος δὲν εἶνε ὁ τόπος τῆς γεννήσεώς μας. Καὶ οὕτω ἐξηγεῖται καὶ ἡ πρὸς τὴν πατρίδα ἀγάπη καὶ ἀφοσίωσις.
Σαρδανάπαλος
[1] Γεώργιος Τσοκόπουλος (Ψευδ. «Σαρδανάπαλος»), εφημερίδα «ΚΑΙΡΟΙ», 1 Σεπτεμβρίου 1906, σελ. 1.
