1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ[1]
(Ἐκ τῆς μετοικεσίας τῆς Βαβυλῶνος)
Ἀνέτειλε καὶ πάλιν ἡ ἡμέρα τῆς γενικῆς ἐπαναστάσεως τῶν ἀψύχων καὶ τῆς αὐτόχρημα ἀναζυμώσεως τῶν πραγμάτων. Ἡ κίνησις, ὁ θόρυβος, ἡ ζωή ἐν ζωηρᾷ μικρογραφία˙ ἡ ἀνακοτοσοῦρα καὶ ὁ ἐκτοπισμὸς ὑπὸ κλίμακα, δυναμένην νὰ δώσῃ προσεγγίζουσαν ἰδέαν τῆς μετοικεσίας τῆς Βαβυλώνος.
Ποῦ καὶ πόθεν προέκυψε τὸ ἔθιμον τῆς ἀλλαγῆς τῶν οἰκιῶν κατὰ τὴν 1 Σεπτεμβρίου, εἶνε ἄγνωστον εἰς τοὺς χρονογράφους. Ὅτι ὅμως ἡ ἡμέρα εἶνε καταλληλοτέρα ἐκ τῶν 365 τοῦ ἔτους πρὸς τὸν σκοπὸν τοῦτον εἶνε προδηλότατον καὶ ἀναμφισβήτητον.
Διὰ μίαν μόνον κατηγορίαν ἀνθρώπων ἡ ἡμέρα αὕτη ἀνατέλλει πικρὰ καὶ φαρμακερά.
Διὰ τὰς καὶ τοὺς ἐρωτευμένους εἰς τὴν γειτονιάν των, καί… τοὺς γάτους!
Ὅταν ἡ τρυφερὰ γειτονοπούλα σκέπτεται ὅτι τὴν ἑπομένην, 2 Σεπτεμβρίου, θὰ ἀνοίξῃ ἐκ νέου τὸ παράθυρόν της, καὶ ἀντὶ εἰς τὸ ἀντικρυνὸ νὰ ἴδῃ ἀκόμη τὸν ξανθὸν ἐκεῖνον μὲ τὸ μικρὸν ἀνασερσυμένον μουστάκι νεανίαν, τὸν ὁποῖον ἔβλεπε ἐπὶ ὁλόκληρον ἓν ἔτος κάθε πρωί, καὶ τῆς ἔλεγε προφυλαγμένος ἀπὸ τὴ μισὴ κουρτίνα, διὰ νὰ μὴ φαίνεται ἀπὸ τὸ ἄλλο παράθυρο τῆς μαμᾶς, μίαν καλημέραν, ἀντιληπτὴν μόνο ἀπὸ αἰσθήσεις ἐρωτευμένου, ὅταν ἀντὶ ὅλων αὐτῶν τῶν ἐπὶ ἓν ἔτος ἐξελισσομένων ὀνειρωδῶν πρωινῶν σκηνῶν, ἴδῃ ἀπέναντί της τὸ παράθυρόν τῆς ἀνοιγόμενον καὶ προβάλλουσαν τὴν κεφαλὴν ἑνὸς γέροντος ξηροβήχοντος καὶ τὸ σπουδαιότερον μὴ δίδοντος προσοχὴν οὔτε εἰς τὴν νεότητά της, οὔτε εἰς τὴν καλλονήν της, οὔτε εἰς τὴν λευκὴν καμιζόλα της, τὸ πρόσθιον μέρος τῆς ὁποίας κολποῦται ἑκατέρωθεν ὡς λευκὸν καὶ ἀνεπίληπτον ἱστίον ἐφολκίδος οὐριοδρομούσης ὑπὸ τὴν πνοήν δροσεροῦ μαϊστραλιοῦ, – ὅταν τέλος ἡ 1 Σεπτεμβρίου καθίσταται ἡμέρα τοιούτων σκληρῶν ἀποχωρισμῶν καὶ μοιραίας διαλύσεως τοσοῦτον ἠδέων ὀνείρων, ἰσοδυναμεῖ πρὸς ἡμέραν ἀπαισίαν καὶ πικρὰν καὶ καλήτερα νὰ μὴ ἀνατέλλῃ.
∞∞∞∞∞
Ἀλλ’ ἐὰν ὁ ἀποχωρισμὸς οὗτος τῶν ἐρωτευμένων τρυφερῶν γειτόνων ἐκτελεῖται σπαρακτικὸς καὶ σιωπηλός, ἕτερος ἀποχωρισμὸς ἄλλων, τρυφερῶν ἐξ ἴσου ὑπάρξεων, ἐκτελεῖται μετὰ φρικτῶν διαμαρτυριῶν καὶ γόων.
Ὁ πτωχὸς ἐραστής, κλεισμένος παρὰ τὴν ἀξιοπρέπειάν του μέσα εἰς ἕνα σακκούλι, ἐστερημένος φωτὸς καὶ ἀσφυκτῶν ἀπὸ ἔλλειψιν ἀέρος, σύρεται κρεμασμένος ἀπὸ τὸ πόδι μιᾶς καρέκλας ἀναποδογυρισμένης καὶ ἐσφηνωμένης μεταξὺ δύο μπαούλων, καὶ ἐκεῖ ψάλλει οἰκτρῶς τὸ κύκνειον τῶν ἀρχαίων ἐρώτων, καὶ τὸ ἀποχαιρετιστήριον εἰς τὰς συντρόφους τῶν Ἰανουαρίων καὶ Δεκεμβρίων, ἐνῷ ἡ ἄπιστος σύντροφος καθημένη ἀμέριμνος εἰς τὸ ἄκρον τῆς στέγης, θεᾶται ψυχρὰ τῶν βασάνων τοῦ ἀρχαίου της φίλου καί προαγγέλλουσα μετά τοῦ κ. Αἰγινήτου τὰ πρωτοβρόχια, φέρει ἀλληλοδιαδόχως τὸν πρόσθιον πόδα ἐκ τοῦ στόματος εἰς τὴν κεφαλήν καὶ νίπτεται, ὡς ἐάν λέγῃ σιωπηλῶς πρὸς τὸν ἀπερχόμενον σακκουλιασμένον φωνακλᾶν της:
― Τί σοῦ φταίω ἐγὼ ἡ κακομοίρα ποῦ φωνάζεις; Νά, βλέπεις; Νίπτομαι καὶ τὰς χεῖρας… ἀπὸ τῶν βασάνων σου!…
Διαβολεμένο θηλυκό!
Καὶ τὸ κάρρο ἐκκινεῖ μετὰ θορύβου, ἐνῷ ὁ δυστυχὴς σακκουλιασμένος ψάλλει θρηνωδῶς τὰς κάτωθι ὀξείας στροφάς, συνοδευομένας ἀπὸ τὸν ὀξύτερον ἦχον τῶν ἐγγύς του καὶ πολλάκις ἐπὶ τῆς πολυπαθοῦς σπονδυλικῆς του στήλης συγκρουομένων τεντζερέδων καὶ τηγανιῶν:
Ἀντίο καμινάδαις μου!
ἀντίο κεραμίδια!
ἀντίο φιληνάδες μου
καὶ σεῖς παλῃὰ παιγνίδια!…
Χαῖρε καὶ σὺ παντοτεινὰ
καὶ σοῦ ἀφίνω ὑγεία –
πὤχεις τὰ μάτια γαλανὰ
καὶ τὴν οὐρὰ μακρύα!…
Ἄχ! μιὰ φορὰ κ’ ἕνα καιρὸ
πόσα ς’ τ’ αὐτὶ σοῦ εἶπα!
κ’ ὅμως τώρα σὲ θωρῶ
ἀπ’ τοῦ σακκιοῦ τὴν τρύπα.
Ποῦ μ’ ἔχ’ ἡ μοῖρα μου ἡ σκληρή,
κ’ ἡ συμφοραὶς τοῦ βίου!
ἄχ! πῶς περνᾶνε οἱ καιροί…
κ’ ἡ πρώτη Σεπτεμβρίου!
Χαῖρε! ἀγάπη μου κακή,
ποῦ μᾶς θωρεῖς καὶ κρύβεσαι˙
γιὰ σένα μ’ ἔχουν ’ς τὸ σακκί,
καὶ σὺ – μᾶς ξερονίβεσαι!…
Τὴν ἑπομένην ὅμως τὸ πρωΐ, ὅταν σιγά-σιγά, ἀνοίγεται τὸ σακκὶ τοῦ ἑνός καὶ τὸ παράθυρο τῆς ἄλλης, ἀρχίζει μία λαθραία ἐπιθεώρησις καθ’ ὅλην τὴν ἀκτῖνα τῆς γειτονικῆς περιφερείας.
― Ποῖος τάχα νὰ κάθηται ἐκεῖ; σκέπτεται ἐκείνη.
-Ποῖα κεραμίδια πέφτουν κοντὰ στὴν ταράτσα μας; ἐρωτᾷ οὗτος.
Καὶ ὁ γάτος κρυφὰ ἀπὸ τὴν δεσποινίδα του ἀνιχνεύει διὰ βήματος παραζαλισμένου τὴν πρὸς τὴν ταράτσαν ἄγουσαν, ἐνῷ ἡ δεσποινίς, κρυφὰ ἀπὸ τὸν γάτον της σύρει τὸ καλήτερον κάθισμα τῆς σάλας εἰς τὸ παλκόνι καὶ καρφώνει τὰ βλέμματά της ἄπληστα εἰς τὰ ἀντικρυνὰ παράθυρα, ἐνῷ ἡ μαμά ἔσωθεν ἀσχολεῖται μακαρίως καρφώνουσα… τὰ ταπέτα!
Αἰώνιαι σκηναὶ καὶ ἀτελεύτητοι, ἐφ’ ὅσον θὰ ὑπάρχῃ εἰς μὲν τὸν Καζαμίαν 1 Σεπτεμβρίου καὶ ἐπὶ δὲ τῆς γῆς, σπίτια δεσποινίδες, γάτοι, σακκούλια, τεντζερέδια, ἀντικρυνὰ παράθυρα, μητέρες καὶ ταπέτα!
Τὸ δυστύχημα δὲ εἶνε ὅτι ἀπὸ τοὺς κατοίκους τῆς Ἑλλάδος μόνον μία κατηγορία δὲν σκοπεύει νὰ μετοικήσῃ˙ οἱ Τοῦρκοι˙ ἐκτός… ἂν ἔλθουν εἰς Ἀθήνας!
ΚΑΜΠΑΝΙΤΗΣ
[1] Εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ», 1 Σεπτεμβρίου 1897, σελ. 1.
