Τὰ ὀχληρὰ μιᾶς παραδόσεως
Ἡ ἀναστάτωσις τῶν ἐνοικιάσεων[1]
Θὰ συνεχισθῇ ὅλον τὸν Σεπτέμβριον
Ἡ ἀναστάτωσις ἀπὸ τὰς μετακομίσεις φαίνεται ὅτι θὰ διαρκέσῃ ὅλον τὸν Σεπτέμβρη.
Ἄλλοτε ἡ διάρκεια τῶν μετακομίσεων δὲν ἦτο πιὸ μεγάλη ἀπὸ μιὰ βδομάδα. Σὲ μιὰ βδομάδα τὸ πᾶν ἐτακτοποιεῖτο. Οἱ παλαιοὶ ἐνοικιασταὶ εἶχαν ἀφήσει τὰ παλῃὰ «μίσθια» καὶ οἱ νέοι εἶχαν ἐγκατασταθῇ.
Τώρα ὅμως δὲν συμβαίνουν ἀκριβῶς τὰ πράγματα ἔτσι. Ὁλόκληρος ὁ Σεπτέμβριος εἶναι μῆνας μετακομίσεων. Αἱ ἐνοικιάσεις καὶ τὸ ἄδειασμα τῶν σπιτιῶν συνεχίζονται καθ’ ὅλον τὸν μῆνα.
ΟΙ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΙ ΕΝΟΙΚΙΑΣΤΑΙ
Μία αἰτία ποὺ ἐδημιούργησε τὸ φαινόμενον αὐτὸ –ἡ κυριωτέρα ἴσως– εἶναι ὅτι πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ πηγαίνουν στὴν ἐξοχὴ ξενοικιάζουν τὸ σπίτι ποὺ ἐκρατοῦσαν εἰς τὰς Ἀθήνας ἢ τὸν Πειραιά. Βάζουν τὰ ἔπιπλά των σὲ μιὰν ἀποθήκη, ἢ σὲ κάποιο συγγενικὸ ἢ φιλικὸ σπίτι.
Κι ἐπειδὴ ἡ παραμονή των εἰς τὴν ἐξοχὴν διαρκεῖ καὶ τὸν Σεπτέμβριον, πολλὰ σπίτια μένουν ἀνοίκιαστα ἀκριβῶς ἀπὸ τὴν αἰτίαν αὐτήν.
Κατὰ τὴν ἀντίληψιν τῶν μεσιτῶν ἐνοικιαστῶν σπιτιῶν, σπίτια κενὰ δὲν θὰ μείνουν οὔτε ἐφέτος, μὲ ὅλον ὅτι ἔγιναν πολλαὶ νέαι οἰκοδομαί.
Ὁλόκληρος ὁ Σεπτέμβριος θὰ εἶναι μὴν ἐνοικιάσεων καὶ ὑπενοικιάσεων. Γιατί ἔχομεν καὶ τὰς ὑπενοικιάσεις, αἱ ὁποῖαι κυρίως γίνονται κατὰ τὸν Σεπτέμβριον καὶ Ὀκτώβριον, ὅτε ἔρχονται οἱ φοιτηταὶ καὶ οἱ σπουδασταὶ ἀπὸ τὰς ἐπαρχίας καὶ πολλοὶ ἄλλοι ἐγκαθίστανται ἀπὸ τὰς ἐπαρχίας εἰς τὰς Ἀθήνας.
ΤΑ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΕΝΟΙΚΙΑ
Ὅσον ἀφορᾷ τὰ ἐνοίκια, μικρὰ διακύμανσις παρετηρήθη σχετικῶς μὲ τὴν περυσινὴν τιμήν.
Μπορεῖ νὰ εἰπῇ κανεὶς ὅτι τὰ ἐνοίκια τῶν κεντρικῶν σπιτιῶν ἔμειναν τὰ ἴδια, μὲ μικρὰν μόνον ὑπερτίμησιν.
Αὐτὰ διὰ τὰ ἐνοικιασθέντα μέχρι σήμερον σπίτια. Ὅσα ὅμως ἔμειναν ἀνοίκιαστα πιθανὸν νὰ μὴ κρατήσουν τὰς ὑψηλάς των τιμάς.
Ἤδη πολλοὶ ἰδιοκτῆται φαίνονται ὑποχωρητικώτεροι. Παζαρεύουν, ξεπέφτουν κάτι ἀπὸ τὰς ἀρχικάς των ἀπαιτήσεις. Ἐνδιαφέρονται νὰ μὴ μείνῃ τὸ σπίτι ἐλεύθερο.
ΤΑ ΜΕΜΑΚΡΥΣΜΕΝΑ
Διὰ τὰ ἀπόκεντρα σπίτια δὲν μπορεῖ νὰ εἰπῇ κανεὶς τὸ ἴδιο.
Αὐτὰ εἶναι πολὺ φθηνότερα ἀπὸ τὰ κεντρικά. Οἱ ἰδιοκτήται των, ἄλλως τε ἔχουν περιωρισμένας ἀπαιτήσεις. Ἐνδιαφέρονται νὰ εἶναι πάντοτε ἐνοικιασμένα τὰ σπίτια των, ἔστω καὶ ἂν ἐπιτυγχάνουν χαμηλὰ νοίκια.
Ἡ ψυχολογία τῶν ἰδιοκτητῶν τῶν μεμεκρυσμένων συνοικιῶν εἶναι ἀντίθετος ἀπὸ τὴν ψυχολογίαν τῶν ἰδιοκτητῶν τῶν κέντρων.
Ἀρκοῦνται οἱ μὲν εἰς τὰ λίγα, ἐνῷ οἱ ἄλλοι ζητοῦν πολλά.
Ἐρχόμεθα τώρα εἰς τὸ ζήτημα τῶν νέων οἰκοδομῶν καὶ τῶν οἰκοδομήσεων. Ὁ οἰκοδομικὸς ὀργασμός, ὁ ὁποῖος ἤρχισεν ἀπὸ τὸν Ἀπρίλιο, συνεχίζεται μὲ τὴν ἰδίαν ἔντασιν. Ἰδίως εἰς τὰς μεγαλοκατοικίας, εἰς τὰς οἰκοδομήσεις εἰς τὰς κεντρικὰς συνοικίας παρατηρεῖται αὐτὴ ἡ ἔντασις.
Αἱ οἰκοδομικαὶ ἐργασίαι θὰ συνεχισθοῦν, ὅπως ἐλπίζεται, χωρὶς διακοπήν.
Πολλαὶ κατεδαφίσεις ἄλλως τε γίνονται τὴν περίοδον αὐτὴν παλῃῶν σπιτιῶν, ποὺ εἶναι κτισμένα εἰς κεντρικωτάτας συνοικίας. Σπίτια ἀρχοντικά, πολυτελέστατα κατεδαφίζονται διὰ νὰ ἀνεγερθοῦν πολυκατοικίαι νέου ρυθμοῦ.
Μερικὰ ἀπὸ τὰ σπίτια αὐτὰ εἶναι ἱστορικὰ καὶ ἡ κατεδάφισίς των προκαλεῖ ἀληθινὴν λύπην. Δὲν ὑπάρχει δὲ τρόπος νὰ προστατευθοῦν τὰ ἱστορικὰ αὐτὰ σπίτια. Τὸ μεγαθήριον τῆς μόδας τῶν πολυκατοικιῶν θὰ φάῃ τὸ πᾶν. Τίποτα σχεδὸν δὲν θὰ ἀφήσῃ.
ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΠΟΥ ΕΓΕΝΝΗΘΗ Ο ΜΩΡΕΑΣ
Τὰς ἡμέρας αὐτὰς κρημνίζεται ἕνα ἀπὸ τὰ ἀρχοντικώτερα σπίτια τῶν Ἀθηνῶν. Εἶναι τὸ σπίτι εἰς τὸ ὁποῖον ἐγεννήθη ὁ Ι. Παπαδιαμαντόπουλος, ὁ ἔνδοξός μας ποιητής, ὁ Ζὰν Μωρέας.[2] Τὸ σπίτι αὐτὸ εἶναι εἰς τὴν ὁδὸν Φιλελλήνων, εἶχε δὲ ἐντειχισθῇ μαρμαρίνη πλάξ, ἀναφέρουσα τὸ γεγονὸς τῆς γεννήσεως τοῦ Παπαδιαμαντοπούλου.
Ἡ πλὰξ μένει ἀκόμη, ἀλλὰ δι’ ὀλίγας ἡμέρας. Τὸ κρήμνισμα προχωρεῖ καὶ ὁ τοῖχος ποὺ εἶναι ἡ ἀναμνηστικὴ πλὰξ πολὺ σύντομα θὰ κρημνισθῇ. Ἂς γίνῃ λοιπὸν φροντὶς νὰ περιμαζευθῇ τὸ μάρμαρο αὐτό. Ἂς τὸ πάρουν καὶ ἂς τὸ φυλάξουν εἰς τὸ Ἐθνολογικὸν Μουσεῖον. Ἴσως μόνον ἐκεῖ νὰ εἶναι ἡ θέσις του. Εἰς τὴν νέαν πολυκατοικίαν ποὺ θὰ ἀνεγερθῇ αὐτοῦ ποὺ ἦτο τὸ σπίτι τοῦ Παπαδιαμαντοπούλου καμμιὰ θέσι δὲν θὰ ἔχῃ πλέον αὐτὸ τὸ ἱερὸ μάρμαρο. Θὰ ἀπετέλει εἰρωνείαν ἡ ἐπανατοποθέτησίς του.
Κ. ΦΑΛΤΑΪΤΣ
[1] Κ. Φαλτάιτς, εφημερίδα «ΕΘΝΙΚΗ», 15 Σεπτεμβρίου 1937, σελ. 2.
[2] Ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος (ψευδώνυμο «Ζαν Μωρεάς») ήταν Γάλλος ποιητής ελληνικής εθνικότητος (1856-1910). Γεννήθηκε στην Αθήνα και ο πατέρας του διετέλεσε Πρόεδρος του Αρείου Πάγου. Ήταν απόγονος του Ναυάρχου Τομπάζη και του προεστού του Μορέως Ιωάννου Παπαδιαμαντόπουλου, ενός από τους αγωνιστές του Μεσολογγίου. Στα είκοσί του χρόνια εξέδωσε το μοναδικό ελληνικό του έργο, «Τρυγόνες και έχιδναι». Το 1877 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και έγινε ο αρχηγός μιας νέας λογοτεχνικής κίνησης στη Γαλλία, της Συμβολικής Σχολής. Το 1891 όμως συνέστησε νέα ποιητική σχολή, τη «Ρομανικήν», η οποία ζητούσε την επάνοδο στους παλαιούς ποιητικούς τρόπους των τροβαδούρων και την αρχαία γλώσσα. Κατά τα δέκα τελευταία έτη της ζωής του, έκανε και τρίτη στροφή και έγινε νεοκλασικός. Τότε έγραψε τα αριστουργήματά του «Στροφαί» και «Ιφιγένεια», που θεωρούνται δύο εκ των καλυτέρων μνημείων της γαλλικής λογοτεχνίας.
