Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Στιγμιότυπο από την ταινία.
Η πρώτη μεγάλου μήκους αισθηματική και αντιστασιακή ταινία υπό τον τίτλο «Άννα Ροδίτη» προβλήθηκε στους ελληνικούς κινηματογράφους το 1948, με πρωταγωνιστές τον Λάμπρο Κωνσταντάρα (1913-1985) και την Καίτη Πάνου (1927-2008)! Το σενάριο, το οποίο γράφτηκε από την τριάδα των Γιώργου Ασημακόπουλου, Παναγιώτη Παπαδούκα και Βασίλη Σπυρόπουλου, εξελίσσεται στην ιταλοκρατούμενη Ρόδο. Εκεί αποβιβάζεται το 1943 ο υποπλοίαρχος του Βασιλικού Ναυτικού Άρης Γαλανός (Λ. Κωνσταντάρας). Εμφανίζεται ως σαμποτέρ που σκοπεύει να συγκεντρώσει πληροφορίες για το Συμμαχικό Στρατηγείο στην Αίγυπτο.
Στιγμιότυπο από την ταινία.
Η ταινία γυρίστηκε εξ ολοκλήρου στη Ρόδο, διασώζοντας πολλές εικόνες της πόλης, του λιμανιού και του κτιριακού της πλούτου. Το γεγονός δεν ήταν βεβαίως τυχαίο, αφού τα γυρίσματα έγιναν από την εταιρεία «Αν. Ζερβός» αμέσως μετά και την τυπική ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων και αφιερώθηκε «εις τον μαρτυρικό λαό της Δωδεκανήσου». Το ζεύγος των πρωταγωνιστών, Λ. Κωνσταντάρας – Καίτη Πάνου. Είχαν παρουσιαστεί μαζί για πρώτη φορά το 1943 στην «Φωνή της Καρδιάς» και επανεμφανίστηκαν πολλές φορές μαζί τη δεκαετία 1960.
Στην ταινία αποτυπώνεται η αγωνία των Ελλήνων, οι οποίοι προσπαθούσαν κρυφά να διαβάσουν παράνομα ελληνικές εφημερίδες και αντιμετώπιζαν μύρια προβλήματα λόγω της παρουσίας των Ιταλών καραμπινιέρων.
Η Άννα, κόρη ενός γνωστού και ευκατάστατου Ροδίτη, θα βοηθήσει τον σαμποτέρ Έλληνα αξιωματικό να πάρει τη θέση ενός Ιταλού, του Τζοβάνι Ρετζίνι και να διεισδύσει στα άδυτα της ιταλικής διοίκησης, ώστε να αποσπάσει τις πληροφορίες που επιθυμούσε.
Η ολόθυμη αρωγή όλων στην προσπάθεια του Έλληνα αξιωματικού και η αποστροφή προς τους κατακτητές, αποδίδει το κλίμα που επικρατούσε στη Μεγαλόνησο στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής. Είναι επίσης εμφανής, μέσω της γλώσσας και των χαριτωμένων περιστατικών, η προσπάθεια ευτελισμού και υποτίμησης των Ιταλών. Όπως όταν παρουσιάζουν έναν γάιδαρο να δέχεται μόνον Έλληνες καβαλάρηδες και να μην περπατά όταν ανεβαίνει πάνω του Ιταλός!
Παρά ταύτα, πολλά ρομαντικά στιγμιότυπα εμπλουτίζουν την ταινία και προβάλουν τις ομορφιές του νησιού, ενώ Κωνσταντάρας και Πάνου τραγουδούν το «όπως φεύγουν τα καράβια».
Ο Έλληνας αξιωματικός Α. Γαλανός φορώντας την ιταλική στολή, υφαρπάζει τις πολύτιμες πληροφορίες, τις στέλνει στους συμμάχους μέσω ασυρμάτου και διαφεύγει περιπετειωδώς. Η Άννα φυλακίζεται, ο σαμποτέρ διαφεύγει και ακούγεται σε πρώτη εκτέλεση το περίφημο τραγούδι «Καπετάνιε, καπετάνιε χαμογέλα / η αγάπη είναι φουρτούνα που περνά» (μουσική Νίκυ Γιάκοβλεφ και στίχοι Κώστα Νικολαΐδη). Το σενάριο ευρηματικό και εμπλουτισμένο με πολλά μικρά επεισόδια.
Η συνθηκολόγηση της Ιταλίας αποτρέπει τα χειρότερα για την Άννα. Συγκινητικές είναι οι εικόνες από την ημέρα που έφευγαν από τη Ρόδο οι Γερμανοί, με τους πανηγυρισμούς του κόσμου αλλά και με τα ελληνικά πλοία να πλέουν προς το λιμάνι σφυρίζοντας και γιορτάζοντας.
Την ώρα που χτυπούν οι καμπάνες, ο Άρης Γαλανός συναντά την Άννα Ροδίτη για να περάσουν το υπόλοιπο της ζωής τους ευτυχισμένοι στην ελεύθερη Ρόδο.
Στιγμιότυπο από την ταινία.
«Εξακόσια τριάντα χρόνια πάλεψαν διάφοροι κατακτηταί να ξεριζώσουν την καρδιά μας αλλά δεν τα κατάφεραν» λέει στο τέλος ο πατέρας της Άννας τρέχοντας να μοιράσει παντού τα προσκλητήρια του γάμου. Το έργο κλείνει με τους ηθοποιούς ντυμένους με παραδοσιακές στολές και γαμπριάτικα έθιμα της Ρόδου. Η Καίτη Πάνου συγκινημένη αναπολούσε την ταινία εκείνη, χαρακτηρίζοντας ως «μικρό αγαπημένο παιδί» τον Λ. Κωνσταντάρα [1].
Ήταν η αρχή μιας μακράς συνεργασίας, η οποία κράτησε επί δεκαετίες και αποτυπώθηκε σε πλήθος ταινιών και θεατρικών παραστάσεων. Η ταινία προβλήθηκε σε πρώτη προβολή τον Απρίλιο 1948 στην αίθουσα του κινηματογράφου «Έσπερος» και στη συνέχεια σε πολλούς κινηματογράφους β΄προβολής (Απόλλων, Βαλκάνια, ΡΕΟ, Καλιφόρνια, Κρυστάλ, κ.λπ.).
Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα «Δημοκρατία» 24 Οκτωβρίου 2021
